Jeśli fundacja nie podała w terminie numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania na jej rzecz 1% podatku dochodowego od osób fizycznych – traci go definitywnie.
Powoływanie się na zasady wykładni celowościowej jest bezskuteczne w sytuacji, gdy brzmienie przepisu prawa jest jasne i precyzyjne.
Warunki skutecznego przekazania 1 % podatku – podstawa prawna
Przepis art. 27a ust. 8 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie mówi wyraźnie:
nie późnej niż do dnia 30 czerwca roku następującego po roku podatkowym fundacja jest obowiązana podać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu wg siedziby tej organizacji numeru rachunku bankowego właściwy do przekazania na jej rzecz 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego albo zgłoszenia aktualizacyjnego na podstawie przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
Jeżeli fundacja numeru rachunku we wskazanym powyżej trybie i terminie nie wskazała – urząd skarbowy ma prawo odmówić jej przekazania 1% podatku.
Argument, że numer rachunku bankowego fundacji był znany organowi podatkowemu, gdyż został wskazany w rejestrze organizacji pożytku publicznego nie ma znaczenia. Podobnie jak fakt, że fundacja z tego rachunku realizowała zobowiązania podatkowe na rzecz urzędu skarbowego.
Takie stanowisko zajęły sądy (zarówno WSA jak i NSA), a wcześniej organy podatkowe.
Reguły wykładni przepisów
W postępowaniu przed WSA fundacja stała na stanowisko, iż powołany powyżej przepis art. 27a ust. 8 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, wymaga innej wykładni niż literalna, tj. celowościowej albo funkcjonalnej.
I w tym miejscu Sąd bardzo trafnie wyłuszczył zasady wykładni przepisów prawa. Co ma znaczenie nie mniejsze od samego meritum rozstrzygnięcia.
Otóż, zdaniem WSA treść tego przepisu jest jasna i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, a tylko niejasność przepisów uprawniałaby do korzystania z innych metod wykładni aniżeli językowej (gramatycznej). Dokonywanie innej jego wykładni niż językowa, tj. poprzez pryzmat celów, na jakie sporne środki z 1 % mogą być wykorzystane oraz mając na uwadze normy moralne, zasady sprawiedliwości oraz słuszności, a także konsekwencje społeczne i ekonomiczne, nie ma uzasadnienia.
Jeżeli wykładnia językowa pozwala w sposób zupełny zdekodować treść przepisu, odwoływanie się do innych metod wykładni jest nie tylko zbędne, ale i mogące doprowadzić do wniosków sprzecznych z prawem [1].
Skoro zatem językowa wykładnia przepisów mających zastosowanie w sprawie jest jednoznaczna – nie pozostawiała organom podatkowym możliwości innego rozstrzygnięcia niż odmowa zwrotu 1 % podatku.
W postępowaniu przed NSA pełnomocnik fundacji podniósł argument, że fundacja podała nr rachunku, tylko z opóźnieniem. Jego zdaniem przekazania ten informacji z opóźnieniem nie można utożsamiać z niepodaniem nr rachunku w ogóle. W związku z tym utrata środków przez fundację nie powinna być definitywna. W wydanym orzeczeniu NSA nie podzielił stanowiska strony skarżącej. W przekonaniu Sądu ustawodawca przewidział ograniczenia i wymogi wobec organizacji pożytku publicznego i organizacja musi je spełnić. Niepodanie numeru rachunku bankowego w terminie skutkuje definitywną utratą środków z 1 % podatku [2].
[1] WSA w Opolu, wyrok z dnia 23 października 2019 r., sygn. akt I SA/Op 288/19.
[2] Wyrok NSA z dnia 17 sierpnia 2022 r., sygn. akt II FSK 254/20.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.