Czy szerszy dostęp „skarbówki” do kont obywateli poszerza zakres ingerencji w strefę prywatności wszystkich obywateli? Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że tak i prosi Premiera o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji.
Przypomnijmy, iż omawiana zmiana wynika z postanowień Polskiego Ładu, konkretnie z przepisu art. 20 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Powołany przepis zmienił m.in. zapisy art. 48 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.
Zgodnie z ich nowym brzmieniem:
Na sporządzone na piśmie żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnika urzędu celno-skarbowego lub naczelnika urzędu skarbowego – wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe – bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji nt. osoby fizycznej lub prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
Zestawiając obecne brzmienie regulacji ze zmienioną stwierdzić należy, iż obecnie:
- bank ma obowiązek przekazania „skarbówce” informacji o rachunku bankowym osoby podejrzanej;
- z żądaniem może wystąpić wyłącznie szef Krajowej Administracji Skarbowej oraz naczelnik urzędu celno-skarbowego;
- żądania nie mogą dotyczyć pełnomocników danego rachunku.
Natomiast po wejściu w życie zmian, czyli już od 1 lipca 2022 r.:
- bank będzie miał obowiązek przekazania „skarbówce” informacji o rachunku bankowym osoby fizycznej;
- z żądaniem będzie mógł wystąpić również naczelnik urzędu skarbowego;
- żądania będą mogły dotyczyć również pełnomocników danego rachunku.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zmieniona regulacja znacząco poszerza nie tylko zakres kompetencji organu, ale przede wszystkim zakres ingerencji w strefę prywatności obywateli.
Ponadto Rzecznik zauważa, że w uzasadnieniu regulacji, na etapie przekazania projektu do uzgodnień, zmiany te nie zostały omówione i nie wskazano ich „ratio legis”.
Stanowisko Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów prezentuje w tej sprawie stanowisko zgoła odmienne. W przekonaniu Ministerstwa zmiany to tylko doprecyzowania obowiązujących przepisów. Ujednolicają one uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie dostępu do informacji bankowych w przypadku gdy organy KAS prowadzą wobec podatnika postępowanie przygotowawcze.
Ministerstwo podkreśla również, że zmieniany przepis art. 48 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie osoby podejrzewanej o popełnienie tych czynów.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.