Grupa VAT - Polski Ład ES doradztwo

Grupa VAT

Od 1 stycznia 2023 r. w przepisach ustawy o VAT pojawiła się nowa kategoria podatnika – tzw. grupa VAT (GV).

Kto może stworzyć taką grupę ? Kiedy i na jakich warunkach ? Jakie korzyści wynikają z utworzenia grupy VAT ? Na co warto zwrócić uwagę, żeby na grupie nie stracić?

Wszystkie powyższe kwestie omawiam w przygotowanym artykule. Zapraszam do lektury.

Grupa VAT (GV) – nowa kategoria podatnika

Grupa VAT to nowa kategoria podatnika, stworzona – co istotne – wyłącznie na potrzeby podatku VAT (czyli dla podatku VAT podatnikiem jest grupa, ale już na potrzeby podatków dochodowych są nim poszczególni jej członkowie).

Przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) dają możliwość stworzenia grupy VAT od 1 stycznia 2023 r.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art.  15a ust. 1 ustawy o VAT  podatnikiem może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

Grupa, czyli minimum – 2 podmioty, które spełniają wszystkie wskazane kryteria powiązań, tj. przez cały czas trwania grupy podmioty ją tworzące są powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie.

Grupa VAT (GV) – warunki jej powołania

Kryteria powiązań

Powiązania finansowe

Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy. Tak sformułowane kryterium powiązań finansowych powoduje, że grupy VAT (GV) nie mogą stworzyć wyłącznie podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.

Powiązania ekonomiczne

Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

  • przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub
  • rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub
  • członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

Powiązania organizacyjne

Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

  • prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub
  • organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Czy to wszystkie wymogi jakie stawia się podatnikom chcącym utworzyć grupę VAT?
Nie. Ustawodawca sformułował jeszcze wymogi co do siedziby takich podmiotów.

Kryterium siedziby

Grupę VAT mogą utworzyć podatnicy posiadający siedzibę na terytorium kraju.

Ewentualnie mogą to być podatnicy, którzy nie posiadają co prawda siedziby na terytorium kraju, ale prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

Co jeszcze muszą zrobić podatnicy chcący założyć grupę VAT?
Zawrzeć umowę.

Umowa o utworzeniu grupy VAT (GV)

Jedyny wymóg formalny umowy o utworzeniu grupy VAT to, aby była zawarta na piśmie (umowa nie musi być zawarta w formie notarialnej, nie wymaga również potwierdzenia notarialnego).

Jeśli natomiast chodzi o treść takiej umowy, to obowiązujące przepisy wymagają aby zawierała ona co najmniej:

  • nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”;
  • dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;
  • wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków;
  • dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników;
  • wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata.

Grupa VAT może zostać zawiązana na dowolny okres nie krótszy jednak niż 3 lata. Aby przedłużyć w późniejszym czasie okres funkcjonowania grupy VAT, przedstawiciel grupy powinien złożyć do naczelnika urzędu skarbowego nową umowę zawartą pomiędzy członkami grupy najpóźniej na 30 dni przed wygaśnięciem tej dotychczasowej.

Wśród wymogów stawianych umowie grupy VAT (w zakresie jej treści) jest to, aby wskazywała ona przedstawiciela grupy VAT.

Przedstawiciel grupy VAT

Przedstawiciel grupy VAT to podatnik będący członkiem takiej grupy. Reprezentuje on grupę VAT w zakresie jej praw i obowiązków. Co ciekawe – właściwość urzędu skarbowego dla grupy VAT określa się według właściwości urzędu dla jej przedstawiciela.

Grupę VAT należy również zarejestrować do podatku VAT.

Rejestracja grupy VAT (GV)

Po utworzeniu umowy grupy VAT przedstawiciel może dokonać rejestracji grupy do VAT. Składa on zgłoszenie rejestracyjne VAT-R do naczelnika urzędu skarbowego (właściwego dla tego przedstawiciela) dołączając do zgłoszenia umowę grupy VAT. Po rejestracji do VAT status VAT członków wchodzących w jej skład zostaje zmieniony, bowiem naczelnik urzędu skarbowego wykreśla członków grupy z rejestru czynnych podatników VAT.

W myśl art. 96 ust. 9k ustawy o VAT w chwili wykreślenia grupy VAT z rejestru czynnych podatników VAT urząd skarbowy automatycznie przywraca status VAT podatników wchodzących w skład grupy zgodnie ze statusem, jaki posiadali przed utworzeniem grupy VAT.

Dany podatnik może być członkiem tylko jednej grupy VAT. Grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT. Grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład (zmiany w tym zakresie wymagają rozwiązania grupy, a następnie powołania nowej grupy i zawarcia nowej umowy).

Grupa VAT (GV) – uproszczenia

Stworzenie grupy VAT stanowi uproszczenie dla rozliczeń między jej członkami.

Zgodnie z art. 8c ust. 1 ustawy o VAT dostawa towarów i świadczenie usług pomiędzy członkami grupy VAT nie podlega opodatkowaniu.

Podmioty te dokonując między sobą dostaw towarów lub świadcząc usługi – nie opodatkowują ich. Nie wystawiają sobie również faktur sprzedaży. Podstawą udokumentowania transakcji pomiędzy członkami grupy może być nota księgowa.

Z kolei dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy uważa się za dokonane przez tę grupę, a dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy uważa się za dokonane na rzecz tej grupy.

Brak obowiązku rozliczeń w podatku VAT transakcji pomiędzy członkami tej samej grupy nie oznacza, że będą one poza jakąkolwiek kontrolą.

Ewidencja

Zdarzenia pomiędzy członkami grupy należy wykazywać w odrębnej ewidencji. W okresie przejściowym (od stycznia do końca czerwca 2023 r.)  członkowie grupy VAT będą zobowiązane do prowadzenia, w postaci elektronicznej, ewidencji dokumentującej czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT , czyli sprzedaży na rzecz członka grupy.

Co musi zawierać taka ewidencja?

  • nazwę i NIP nabywcy;
  • datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;
  • nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
  • miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
  • kwotę należności ogółem.

Na żądanie organu podatkowego członkowie grupy VAT będą zobowiązani przekazać tę ewidencję, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania.

Natomiast od 1 lipca 2023 r. ewidencja będzie sporządzana według określonych struktur logicznych.  Podatnik będzie miał również obowiązek przesyłania do organów podatkowych ewidencji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca po każdym zakończonym miesiącu.

Ewidencja będzie musiała zawierać CO NAJMNIEJ dane dotyczące:

  • rodzaju i wartości dostaw towarów i świadczonych usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT;
  • członków grupy VAT, na rzecz których dokonano sprzedaży;
  • dokumentów potwierdzających dokonanie sprzedaży na rzecz członka grupy.

Minister Finansów ma udostępnić wzór takiej ewidencji na elektronicznej platformie usług administracji publicznej.

Pliki JPK_VAT

Powstanie grupy VAT ograniczy liczbę składanych plików JPK_VAT przez członków grupy. Dotychczas każdy z nich dostarczał osobny dokument, a w ramach grupy VAT plik JPK_V7 złożony jest wyłącznie przez grupę.

Zgodnie z art. 8d ust. 1 ustawy o VAT po założeniu grupy VAT w pliku JPK_VAT składanym przez grupę za pierwszy okres rozliczeniowy jej funkcjonowania uwzględnia się ewentualne nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym, które wykazywane były przez członków grupy w indywidualnych plikach JPK_VAT.

Podsumowanie

Korzyści

Po stronie niewątpliwych korzyści związanych z utworzeniem i funkcjonowaniem w ramach grupy VAT wskazać należy z całą pewnością następujące konsekwencje:

  • rozliczenia miedzy członkami grupy są neutralne podatkowo. Dostawa towarów i świadczenie usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy nie będzie podlegać opodatkowaniu;
  • członkowie grupy mogą rozliczenia w ramach grupy dokumentować dowolnym dokumentem wewnętrznym – np. notą księgową;
  • podmioty tworzące grupę nie analizują kwestii rozliczenia podatku naliczonego w ramach grupy;
  • grupa VAT – jako jeden podatnik składa jeden plik JPK_VAT co znacznie zmniejsza ilość dokumentów poddawanych analizie w ramach takiej grupy;
  • w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami tworzącymi Grupę VAT nie ma obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności, nie podlegają one również oznaczeniu symbolem TP (transakcje między podmiotami powiązanymi.

Ograniczenia i zastrzeżenia

Podmioty, które rozważają stworzenie grupy VAT powinny zdawać sobie sprawę z pewnych ograniczeń wynikających z takiej decyzji.  Minimalny okres, na jaki można utworzyć Grupę VAT to 3 lata. W tym czasie Grupa VAT nie może być członkiem innej Grupy VAT. Do istniejącej Grupy VAT nie mogą przystąpić inne podmioty. Nie można z niej również wykluczyć któregokolwiek z członków. 

Istniejąca grupa VAT może stracić przymiot podatnika.  Dzieje się tak jeśli wystąpią zmiany w stanie faktycznym lub prawnym, które naruszają warunki uznania grupy VAT za podatnika (np. przestaje być spełnione kryterium powiązań ekonomicznych bądź organizacyjnych, które – dodajmy – w dużym stopniu mają  charakter uznaniowy).Utrata statusu podatnika przez grupę VAT ma miejsce wówczas na dzień poprzedzający zmiany w stanie faktycznym lub prawnym warunkującym istnienie grupy.

Może się więc zdarzyć, iż organ podatkowy  stwierdzi taką zmianę nawet po paru miesiącach od jej wystąpienia. Grupa VAT dowiaduje się wówczas, że od kilku miesięcy nie istnieje.

Czy w takiej sytuacji wszystkie faktury wystawione przez grupę VAT w tym okresie to faktury wystawione przez podmiot nieistniejący ? Co z odliczeniem podatku za ten okres? Czy poszczególne podmioty wchodzące w  skład takiej grupy powinny same fakturować sprzedaż i rozliczać VAT, a skoro tego nie zrobiły to ponoszą tego konsekwencje (karne skarbowe, odsetki od zaległości, a także sankcje w podatku VAT)?

Wydane przez Ministerstwo Finansów objaśnienia podatkowe w zakresie grupy VAT (link) zawierają odpowiedzi jedynie na część pytań i wątpliwości zgłoszonych przez podatników.

Zanim więc podejmiecie Państwo decyzję o utworzeniu grupy VAT – warto ją przemyśleć oraz skonsultować.

Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.

Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.

Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:

  • wstępnie wybranego tematu szkolenia,
  • ilości uczestników,
  • oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).

Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.

 

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top