Podatnik, używając samochód osobowy do celów mieszanych może odliczyć 50 % podatku. A jak powinna postąpić gmina ? Czy może, tak jak wszyscy podatnicy odliczać 50 % podatku VAT, czy też powinna stosować dodatkowe ograniczenie w postaci prewspółczynnika ?
Zagadnienie to jest istotne nie tylko dla gmin, ale dla wszystkich podmiotów (podatników), które oprócz działalności gospodarczej podejmują również aktywność inną niż działalność gospodarcza (np. wykonują zadania statutowe). Do grupy tej należą m.in. gminy, fundacje, stowarzyszenia jednostki samorządu terytorialnego, stowarzyszenia itd. Podmioty te odliczając podatek VAT od zakupów związanych zarówno z działalnością gospodarczą jak i działalnością statutową muszą liczyć tzw. prewspółczynnik.
Powstaje pytanie, czy odliczając VAT od samochodów osobowych podmioty te , tak jak wszyscy podatnicy, mogą odliczać 50 % podatku VAT, czy też powinny stosować dodatkowe ograniczenie w postaci prewspółczynnika ?
Organy podatkowe: limit 50% + prewspółczynnik
Analizując to zagadnienie organy podatkowe zajmują stanowisko profiskalne i wymagają od podatników stosowania podwójnych limitów odliczenia VAT. Podatnik najpierw powinien policzyć prewspółczynnik, a następnie otrzymany wynik pomniejszyć o 50 %. U tych podatników, u których prewspółczynnik jest bardzo niski w praktyce oznacza to odliczenie kilku procent VAT od wydatków związanych samochodami.
Zdaniem Dyrektora KIS skoro jednostka ponosi wydatki związane z pojazdami samochodowymi, które dotyczą zarówno działalności gospodarczej, jak i statutowej, to przysługuje jej prawo do częściowego odliczenia podatku określonego w przepisach ustawy o VAT (prewspółczynnik). Dodatkowo musi zastosować ograniczenie wynikające z faktu, że używa samochodów nie tylko do działalności gospodarczej (50 % VAT).
Sądy: limit 50% to jedyne ograniczenie
Sądy prezentują z kolei stanowisko korzystne dla podatników. Z wydanych wyroków wynika, że podatnicy mogą pominąć prewspółczynnik i odliczać po prostu 50% podatku VAT (tak jak wszyscy inni przedsiębiorcy).
WSA w Warszawie uznał, że proponowane przez organ interpretacyjny łączne zastosowanie przepisów limitujących odliczenie VAT, przez przemnożenie wynikających z nich proporcji, jest niezasadne dlatego, że obie te konstrukcje odnoszą się użytku mieszanego samochodów osobowych. Ich łączne zastosowanie – zdaniem sądu – daje rezultat nieodpowiadający woli ustawodawcy – podatnik może odliczyć podatek naliczony w wartości niższej niż zamierzona (tj. niż wartość wynikająca z zamysłu ustawodawcy)1.
Podobnie orzekły WSA w Krakowie oraz Łodzi. W opinii Sądów art. 86a ustawy o VAT (limit 50 %) jest regulacją szczególną, dotyczącą wszystkich przypadków, gdy samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Nie ma przy tym podstaw, by stosować jednocześnie przepisy dotyczące prewspółczynnika VAT i dodatkowo proporcję w wysokości 50 %2.
Być może, któraś ze spraw trafi finalnie do NSA i tam znajdzie swoje ostateczne rozstrzygnięcie, wyznaczając jednocześnie właściwy sposób intepretowania obowiązujących przepisów.
Zanim jednak to nastąpi ci podatnicy, którzy chcieliby stosować jedynie limit 50 % przy odliczaniu podatku VAT od samochodów, a prowadzą zarówno działalność gospodarczą jak i statutową, powinni rozważyć wystąpienie z wnioskiem o interpretację (w szczególności, jeśli posiadają dużą flotę, a co za tym idzie ew. kwoty podatku VAT do odliczenia są spore).
- Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 czerwca 2022 r., sygn. akt: III SA/Wa 2905/21. ↩︎
- Wyrok WSA w Krakowie z dnia 9 lutego 2023 r., sygn. akt: I SA/Kr 1382/22; oraz wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 marca 2023 r., sygn. akt: I SA/Łd 76/23. ↩︎
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.