Pojęcie: jednorazowa wartość transakcji budzi spore wątpliwości i trudności interpretacyjne. Jak powinno być definiowane? Do czego powinniśmy się odnosić?
Kolejne interpretacje wydawane w tym przedmiocie zawierają sprzeczne stanowiska.
Jest to o tyle problematyczne, że niewłaściwa interpretacja może doprowadzić do tego, że podatnik nie będzie mógł zaliczyć wypłaconych kwot w koszty uzyskania przychodów, lub też np. błędnie zakwalifikuje (bądź nie) daną transakcję do takiej, względem której należy zastosować obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności (MPP/split payment).
Jednorazowa wartość transakcji – definicja
Ostatnio głoś w tej sprawie zabrał szef Krajowej Administracji Skarbowej. Szef KAS w wydanej interpretacji zajął stanowisko, zgodnie z którym jednorazowa wartość transakcji to ogólna wartość wierzytelności.
Jednorazowa wartość transakcji to ogólna wartość wierzytelności.
Przez transakcję należy rozumieć taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Przepis art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie określa, co może stanowić przedmiot transakcji (umowy), natomiast można przyjąć, że może nim być w szczególności nabycie towaru lub usługi. O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów księgowych. Przepis art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa o roboty budowlane).
Jednorazowa wartość transakcji to wartość świadczeń dokonywanych na podstawie jednej umowy, a nie wartość poszczególnych płatności.
Zdaniem szefa KAS, w konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w ramach jednego stosunku umownego. Istotą uregulowań wprowadzonych w art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest obowiązek dokonywania lub przyjmowania przez przedsiębiorcę płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą, wynikających z transakcji dokonywanych z innym przedsiębiorcą, jeżeli jej jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty. W przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony przy jednoczesnym braku ustalonego wynagrodzenia w okresach rozliczeniowych w związku z prowizyjnym charakterem wynagrodzenia, jednorazowa wartość transakcji to rozpatrywana w danym momencie suma wynikających z transakcji (umowy przewidującej wynagrodzenie prowizyjne) płatności. W momencie, gdy przekracza ona kwotę 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty, zostaje przekroczony limit płatności gotówkowych i aktualizuje się obowiązek korzystania przez przedsiębiorcę z rachunku płatniczego.
W sytuacji zawarcia umowy na czas nieokreślony (niezależnie od przyjętego okresu wypowiedzenia), gdy strony nie mogą określić wartości transakcji z chwilą dokonywania pierwszych płatności, nie obowiązuje ich limit z art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast z chwilą, gdy suma płatności (od początku obowiązywania umowy) przekroczy limit ustawowy – płatności muszą być dokonywane bezgotówkowo [1].
W sprawie, która była przedmiotem przywołanej interpretacji Podatnik miał podpisane umowy z przedstawicielami handlowymi (przedsiębiorcami), którym wypłacał wynagrodzenie w gotówce w formie prowizji. Wysokość prowizji nie była z góry ustalona i zależała od efektów ich pracy. Zdaniem Podatnika, zapłata miesięcznego wynagrodzenia przedstawicielom handlowym w gotówce do kwoty 15 tys. zł, w całości będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów.
Ze stanowiskiem tym zgodził się Dyrektor KIS [2]. Szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienił z urzędu wydaną przez dyrektora KIS interpretację uznając zaprezentowane w niej stanowisko za nieprawidłowe. Powołując się na argumentację wskazaną powyżej uznał, iż w analizowanym stanie faktycznym zapłata miesięcznego wynagrodzenia przedstawicielom handlowym w gotówce, jeśli suma płatności przekroczy kwotę 15 tys. zł nie będzie mogła zostać zaliczana do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22p ust. 1 ustawy PIT.
Skutki wydanej interpretacji dla Podatników
Wydana interpretacja prowadzi do wniosków, zgodnie z którymi:
- jednorazowa wartość transakcji to wartość świadczeń realizowanych na podstawie jednej umowy;
- jednorazowa wartość transakcji nie powinna być utożsamiana z wartością poszczególnej płatności;
- „jednorazowość” to termin, który nie odnosi się do liczby płatności; wręcz odwrotnie: wymusza on zsumowanie wszystkich płatności dokonanych w ramach jednej umowy;
- skoro tak, to wymogiem tym będą również objęte umowy ramowe.
[1] Interpretacja z dnia 24 czerwca 2022 r., nr DOP3.8222.302.2020.EILK.
[2] Interpretacja indywidualna z dnia 25 kwietnia 2017 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.24.2017.1.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.