świadczenie kompleksowe

Kiedy 0% VAT w eksporcie towarów?

Wydawało się, że interpretacja przepisu jest jednolita oraz ugruntowana. TSUE, sądy krajowe oraz organy są zgodne. Podatnicy – zadowoleni. Tymczasem nadszedł czas zmian. I niestety nie są to zmiany na lepsze.

Eksport towarów

Eksport towarów to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

  • dostawcę lub na jego rzecz, lub
  • nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych
    • jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Kluczowe dla stwierdzenia eksportu jest więc spełnienie trzech warunków:

  1. dokonanie dostawy towarów;
  2. przemieszczenie towaru z terytorium Polski poza terytorium Unii Europejskiej;
  3. wywóz towarów musi być potwierdzony przez urząd celny.

Dla zastosowania przez podatnika stawki 0 % w Polsce z tytułu eksportu towaru konieczne jest, aby miejscem dostawy tej czynności była Polska, co wymaga wykazania, że wywóz tego towaru poza obszar Unii Europejskiej następuje w ramach transportu, który rozpoczął się na terytorium Polski, w wykonaniu czynności określonej w art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

ZGŁOSZENIE  towaru do procedury wywozu towarów w krajowym urzędzie celnym należy traktować jako niewątpliwy dowód rozpoczęcia takiego transportu na terytorium Polski, niemający jednak charakteru wyłącznego. Tylko zatem wywóz towarów, które w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu poza terytorium Wspólnoty znajdują się na terytorium kraju, stanowi eksport towarów podlegający w Polsce – jako miejscu świadczenia – stawce 0 % [1].

Eksport towarów – stawka podatku VAT 0%

W eksporcie towarów stawka podatku wynosi 0%. Stawka ta znajdzie zastosowanie pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Dokumentem tym jest w szczególności:

  • dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;
  • dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
  • zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Stanowisko sądów oraz organów dotyczące właściwego udokumentowania eksportu towarów ewaluowało od restrykcyjnego, zgodnie z którym wykładnia art. 41 ust. 6 ustawy o VAT dopuszczająca zastosowanie stawki 0% także wtedy, gdy podatnik nie posiada dokumentu potwierdzającego wywóz, jest niedopuszczalna [2]. Po zdecydowane bardziej liberalne. I to właśnie ta liberalna linia orzecznicza i interpretacyjna wydawała się być ugruntowana od lat.

Stanowisko liberalne

Warunkiem zastosowanie stawki 0% VAT nie jest natomiast objęcie towarów celną procedurą wywozu, wobec czego, jeśli zostanie wykazane, że towary faktycznie opuściły UE, to ich dostawa może być opodatkowana stawką 0% VAT. Skoro dla zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie nie jest konieczne stosowanie procedury wywozu, to tym bardziej warunkiem takim nie może być posiadanie dokumentu potwierdzającego jej zamknięcie [3].

Przedstawione podejście znajduje pełną akceptację w orzecznictwie NSA, który w wyrokach z 21 lipca 2020 r. (sygn. akt I FSK 2005/17 i I FSK 2022/17) stwierdził, że w przypadku eksportu towarów nie jest kluczowe posiadanie określonych dokumentów, lecz sam fakt wywozu towarów poza granice Unii Europejskiej. W tych samych wyrokach sąd uznał, że nie można podatnikowi odmówić prawa do stosowania stawki 0% VAT w eksporcie wyłącznie dlatego, że nie dopełnił formalności, jeśli do wywozu towarów poza UE faktycznie doszło. Podobne stanowisko NSA wyrażał już wcześniej, np. w wyroku z 10 września 2014 r. (sygn. akt I FSK 1304/13) uznał, że nie można zasadniczo pozbawić podatnika prawa do zastosowania stawki VAT 0 %, jeśli spełnione zostały warunki merytoryczne eksportu towarów, głównie w zakresie wywozu towarów poza terytorium UE. Co istotne, z wyroku tego wynika, że okoliczność wywozu może być wykazana innymi dowodami niż dokumenty celne.

Analogiczne stanowisko w wydanych interpretacjach zajmował Dyrektor KIS [4]. W jednym z analizowanych przez organ stanów faktycznych w eksporcie towarów podatnik oprócz faktury dokumentującej daną transakcję posiadał jeden z następujących dokumentów (w formie papierowej lub elektronicznej):

  • oświadczenie nabywcy towarów,  
  • oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów lub oświadczenie magazynu odpowiedzialnego za odbiór towaru w kraju przeznaczenia potwierdzające, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE i odebrane przez lub w imieniu klienta.

Jednocześnie, jak wskazano, dokumenty te mogą zawierać zróżnicowany zakres informacji, niemniej w każdym przypadku dane zawarte na tych dokumentach pozwalają na jednoznaczną identyfikację i powiązanie wywożonych poza UE towarów z wystawioną fakturą.  Zarazem, podatnik nie dysponował komunikatem IE 599 potwierdzającym wywóz towarów poza UE. Dyrektor KIS potwierdził iż którykolwiek z przedstawionych wyżej dokumentów, wraz z fakturą, będą wspólnie uprawniały wnioskodawcę do stosowania stawki VAT 0%. Dyrektor KIS przypomniał, iż art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, który określa katalog dokumentów, stanowiących dowody wywozu towaru poza UE na potrzeby zastosowania stawki 0%, ma charakter otwarty, co wynika z użytego przez ustawodawcę określenia „w szczególności”. W efekcie Dyrektor KIS zaakceptował, iż omawiany sposób dokumentowania eksportu towarów będzie możliwy do zastosowania dla celów stawki 0% VAT.

UWAGA!!! Zmiana podejścia

Niestety, wiele wskazuje na to, że czas korzystnych dla podatników interpretacji skończył się. Wydając jedną z najnowszych interpretacji Dyrektor KIS analizował stan faktyczny, w którym oprócz faktury eksportowej zawierającej m.in. nazwy, ilość i wartość sprzedawanych towarów podatnik posiadał przynajmniej jeden z wymienionych niżej dokumentów, który można było bezpośrednio powiązać z fakturą, tj:

  1. List przewozowy opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE,
  2. Oświadczenie nabywcy towarów (w tym w formie korespondencji e-mail wysłanej przez pracownika nabywcy) o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca przeznaczenia poza UE,
  3. Oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca przeznaczenia poza UE (w tym w formie wydruku z systemu śledzącego przesyłkę lub też oświadczenia zbiorczego dotyczącego większej liczby przesyłek),
  4. Dokument wydany przez administrację celną państwa innego niż Polska, potwierdzający wywóz towarów poza obszar celny UE,
  5. Dokument wydany przez administrację celną kraju trzeciego (nienależącego do UE) w związku z przywozem i odprawą celną w tym kraju towarów będących przedmiotem dostawy Spółki.

W wydanej interpretacji dyrektor KIS zajął stanowisko, zgodnie z którym, o ile nie ulega wątpliwości, że katalog dokumentów wymienionych w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT ma charakter otwarty, to rozstrzygnięcia wymaga to czy mogą to być inne dowody niż dokumenty „urzędowe”, w których właściwe organy celne – czy to polskie, czy też innych państw członkowskich UE – potwierdziły wywóz towarów poza terytorium UE. Tym samym, czy dopuszczalne jest uprawnienie do zastawanie stawki 0% w eksporcie w sytuacji gdy podatnik nie posiada ww. dokumentów „urzędowych”.

Ostatecznie dyrektor KIS stwierdził, iż Spółka nie jest uprawniona, na podstawie posiadanych dokumentów opisanych w punktach 1-3 oraz w punkcie 5 do zastosowania stawki podatku 0% dla eksportu towarów, gdyż posiadane dokumenty nie mają przymiotu dokumentów „urzędowych” [5]


[1] Tak np. w wyroku NSA, sygn.. akt: I FSK 970/11

[2] Tak np. w orzeczeniu NSA, sygn. akt: I FSK 1253/15.

[3] Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Milan Vinś nr C-275/18.

[4] Analogiczne rozstrzygnięcia zapadły m.in. w interpretacjach Dyrektora KIS z dnia 2 grudnia 2022 r., znak 0112-KDIL1-3.4012.461.2022.1.AKS, z dnia 28 października 2022 r., znak 0111-KDIB3-3.4012.404.2022.1.WR, czy też z dnia 20 lipca 2022 r., znak 0113-KDIPT1-2.4012.386.2022.1.JS.

[5] Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z dnia 24 marca 2023 r., nr: 0111-KDIB3-3.4012.131.2023.2.AW.

Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.

Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.

Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:

  • wstępnie wybranego tematu szkolenia,
  • ilości uczestników,
  • oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).

Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.

 

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top