Czy kupując lub sprzedając działki działamy jako przedsiębiorca, czy osoba prywatna?
Podatnicy mają cały czas problem z odpowiedzią na to pytanie. A jest to kwestia o tyle istotna, że od dokonanej kwalifikacji zależą skutki, jakie sprzedaż nieruchomości wywoła zarówno na gruncie podatku dochodowego jak i podatku VAT.
Podatek dochodowy od osób fizycznych – zwolnienie
W tym konkretnym przypadku, chodziło o możliwość zastosowania zwolnienia w podatku dochodowym. Przypomnijmy, że zwolnienie z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej UPDOF) obejmuje przychody ze sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego (przy czym nie dotyczy to przychodu ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny.
Jak było tym razem? Otóż podatnik prowadzący działalność rolniczą w latach 2000 – 2014 r. kupił łącznie 38 działek. Chciał przez to powiększyć posiadane gospodarstwo rolne . W tym samym czasie podatnik sprzedał kilka nieruchomości.
Spór z organami podatkowymi dotyczył gruntów o łącznej powierzchni 8,5 ha, które podatnik nabył w 2011 r. Podatnik utrzymywał, że jest to dla niego lokata kapitału. Były to działki rolne opodatkowane podatkiem rolnym. W 2014 r. w skutek zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wskazane grunty zostały oznaczone jako kopalnia kruszywa naturalnego. W 2018 r. podatnik otrzymał ofertę na zakup posiadanych gruntów.
Chcąc upewnić się, co do zasadności zastosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik wystąpił z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Działalność gospodarcza
W wydanej interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił podatnikowi prawa do zastosowania zwolnienia na gruncie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 28 UPDOF, z powołaniem na argument, zgodnie z którym – zdaniem organu – sprzedaż miała znamiona działalności gospodarczej (a nie dysponowania majątkiem prywatnym).
Z organem podatkowym zgodziły się sądy.
Sąd pierwszej instancji w wydanym orzeczeniu uznał, iż przychody ze sprzedaży działek stanowić będą przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej [1]. Sąd wskazał, że podatnik podejmował szereg zaplanowanych i przemyślanych czynności, a jego sposób działania nie pozostawia wątpliwości, co do ich zarobkowego charakteru.
Stanowisko Sądu pierwszej instancji podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny.
W przekonaniu Sądu celem nabycia gruntów przez podatnika był zamiar prowadzenia biznesu bądź ich sprzedaż z zyskiem. Skarżący znał naturalne cechy tych obszarów, poza tym nigdy nie prowadził na nich działalności rolniczej.
Rozmiar planowanych przedsięwzięć, liczba działek oraz sposób rozporządzania nimi wskazuje, iż te wszystkie działania mają na celu przysporzenie dochodu, jak to się dzieje w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą. Uwagę zwraca przede wszystkim liczba działek: ponad 8 ha i ponad 30 działek, co nie może być interpretowane inaczej niż prowadzenie działalności gospodarczej [2].
Podatek VAT
Na uwadze warto mieć również możliwe skutki jakie kwalifikacja dokonanej sprzedaży wywołana gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). O ile sprzedaż działek kwalifikowana jako dysponowanie majątkiem prywatnym nie mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem VAT (gdyż sprzedający nie działa wówczas jako podatnik VAT) o tyle już sprzedaż mająca znamiona prowadzenia działalności gospodarczej wywoła określone konsekwencje w podatku VAT. Wówczas każdorazowo należy rozstrzygnąć, czy sprzedaż konkretnej nieruchomości może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, czy też będzie opodatkowana stawką podatku w wysokości 23 % lub 8 %.
[1] Wyrok WSA w Lublinie, sygn. akt: I SA/Lu 303/19.
[2] Wyrok NSA z dnia 18 października 2022 r., sygn. akt: II FSK 438/20.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.