Należyta staranność to termin często powoływany przez organy podatkowe w postępowaniach. Zwykle – interpretowany na niekorzyść podatnika. Zwykle również, to podatnik miał dowieść, że jej (tj. należytej staranności) dochował, a nie organy – że tego nie zrobił.
Najnowsze postanowienie Europejskiego Trybunału Unii Europejskiej rzuca nowe światło na sposób interpretowania tego pojęcia oraz jego praktyczne zastosowanie.
Postanowieniem z 9 stycznia 2023 r. Europejski Trybunał Unii Europejskiej (dalej: TSUE lub Trybunał) wskazał, że co do zasady nie jest rolą podatnika dokonywanie ustaleń, czy kontrahenci znajdujący się w łańcuchu dostaw przestrzegali na wcześniejszym etapie krajowych przepisów regulujących tego rodzaju działalność. Trybunał dodał jednocześnie, że w sytuacji, w której istnieje podejrzenie co do nieprawidłowości lub oszustwa można wymagać od podmiotu, aby wykazał należytą staranność w zwiększonym stopniu.
Zdaniem TSUE, to fiskus musi wykazać, że podatnik dopuścił się oszustwa w VAT lub że wiedział, względnie powinien był wiedzieć, iż transakcja wiązała się z oszustwem. Nie jest wystarczające, że podatnik lub kontrahenci naruszyli przepisy regulujące świadczenie danych usług, jeśli fiskus nie wykaże związku między tym naruszeniem a prawem do odliczenia VAT. Trybunał podkreślił, że to na organie podatkowym ciąży ciężar dowodowy, aby wykazać, iż podatnik brał udział w agresywnym schemacie optymalizacyjnym, mógł mieć świadomość co do istnienia oszustwa, albo powinien był zdawać sobie sprawę, że transakcja wiąże się z nadużyciem podatkowym.
Przytoczone postanowienie ma szczególne znaczenie dla polskich podatników. Dlaczego?
Po pierwsze krajowe organy cały czas interpretują należytą staranność bardzo rygorystycznie, z głębokim przekonaniem, że ciężar dowodu na jej dochowanie spoczywa na podatniku. Po drugie należyta staranność w podatku VAT jest przedmiotem szczególnego zainteresowania organów (co potwierdzają statystyki przekazane przez biuro prasowe Prokuratury Krajowej).
Analiza wskazanych statystyk wskazuje również, iż wzrasta ilość tzw. zbrodni w zakresie podatku VAT, czyli najpoważniejszych przestępstw uszczuplających budżet państwa.
Mając na uwadze powyższe, wdrażanie w spółkach skutecznych procedur zapewniających dochowanie należytej staranności w podatku VAT jest kwestią kluczową kwestią, która służy bezpieczeństwu podatników.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.