Zakwalifikowanie obrotu kryptowalutami jako sprzedaży detalicznej z jednej strony, lub też usługi finansowej rodzi poważne konsekwencje podatkowe w szczególności w zakresie podatku dochodowego os osób fizycznych (choć oczywiście nie tylko).
Jeżeli obrót kryptowalutami to sprzedaż detaliczna – może być opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 3%. Jeśli natomiast będzie to usługa finansowa – podlega opodatkowaniu podatkiem pit na zasadach ogólnych.
Wyrok TSUE w sprawie kryptowalut
Począwszy od wyroku TSUE z dnia 22 października 2015 r. w sprawie Hedqvist (C 264/14) działalność w zakresie sprzedaży sprzedaż walut wirtualnych (kryptowalut) dla celów podatku VAT została uznana za sprzedaż pieniędzy . Zdaniem TSUE waluta ta (kryptowaluta) charakteryzuje się tzw. dwukierunkowym przepływem, za pomocą którego możliwe jest dokonywanie sprzedaży i zakupu bitcoinów zgodnie z kursami walut. TSUE stwierdził, że ta waluta nie może być uznana za rzecz a transakcje nie są dostawą towarów a świadczeniem usług w rozumieniu dyrektywy 112 o VAT.
W konsekwencji zmieniono zmianę klasyfikacji statystycznej takiej działalności na pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z), które to pośrednictwo jest wyłączone z możliwości korzystania z opodatkowania ryczałtem.
Obrót kryptowalutami – stanowisko NSA
W sprawie, która finalnie trafiła przed NSA Podatnik prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży kryptowalut. Jako przedmiot prowadzonej działalności w CEiDG zadeklarował: sprzedaż detaliczną prowadzoną przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet (47.91.Z).
Uzyskane przychody opodatkowywał zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 3%. Co ciekawe – jednocześnie – do prowadzonej działalności stosował przedmiotowe zwolnienie z VAT przewidziane dla usług finansowych.
Zdaniem, zarówno organów podatkowych jak i sądów dokonana kwalifikacja jest błędna[1].
W analizowanej sądy wskazały, iż decydujące znaczenie z punktu widzenia spełnienia warunków opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ma rodzaj faktycznie prowadzonej działalności gospodarczej i osiągane z niej przychody, a nie wskazana przez skarżącego klasyfikacja statystyczna.
Zasadnicze znaczenie dla określenia skutków podatkowych zamiany kryptowaluty na środki pieniężne w kontekście określenia rodzaju faktycznie prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej, a tym samym możliwości skorzystania z uproszczonej formy opodatkowania, jaką jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ma interpretacja Głównego Urzędu Statystycznego.
Zgodnie z tą interpretacją od dnia 1 grudnia 2016 r. działalność polegająca na emisji waluty elektronicznej i handel nią (kupno, sprzedaż) za pośrednictwem internetu jest klasyfikowana jako: pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z), pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej nie sklasyfikowane (PKWiU 64.19.30.0) – wg PKWiU 2008 i PKWiU 2015.
Działalność ta jest wyłączona z możliwości opodatkowania w formie ryczałtu (grupowanie klasyfikacyjne oznaczone symbolem 64.19.30.0 mieści się w sekcji K PKWiU wymienionej wymieniona w poz. 26 załącznika nr 2, który został z kolei wymieniony w art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, gdzie ujęto wyłączenia z możliwości opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).
NSA w wydanym wyroku powołał wskazane wcześniej orzeczenie TSUE [2]. Zdaniem NSA ma on znaczenie dla niniejszej sprawy, bo skarżący skorzystał ze zwolnienia z VAT na podstawie założenia, że dostawa kryptowalut stanowi usługę, a inaczej próbował ją klasyfikować na gruncie podatku dochodowego.
Ponadto Sąd wskazał, iż do 13 lipca 2018 r. nie było w polskim prawie definicji kryptowaluty. Została ona wprowadzona do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu i do prawa podatkowego. Obecnie jest ona klasyfikowana jako przychód z odpłatnego zbycia z kapitałów pieniężnych. Jednak również przed 1 stycznia 2018 r. i w piśmiennictwie i orzecznictwie prezentowano pogląd, że kryptowaluta jest podmiotowym prawem majątkowym.
NSA wskazał, że nie ma znaczenia dla ustalenia charakteru usług fakt, że wynagrodzenie za takie świadczenie nie przybiera formy zapłaty prowizji lub poszczególnych opłat.
Podsumowując: podatnik świadczy usługi finansowe (nie wykonuje sprzedaży detalicznej). Świadczenie tych usług jest wyłączone z możliwości opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i powinno być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Stosownie do art. 8 ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, momentem utraty przez skarżącego prawa do zryczałtowanego opodatkowania jest dzień uzyskania przychodów ze sprzedaży kryptowalut. A zatem uzyskane w roku 2017 przychody skarżący powinien opodatkować na zasadach ogólnych od dnia uzyskania przychodów wyłączonych od opodatkowania w formie zryczałtowanej.
Wątpliwości dotyczące rozstrzygnięcia NSA
W analizowanej sprawie sądy pomijają istniejący dualizm w kwalifikacji obrotu kryptowalutami.
Na gruncie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym działalność gospodarcza dotycząca kryptowalut jest zrównana z działalnością na pieniądzach i jest działalnością finansową. Jednocześnie jednak na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych sprzedaż kryptowalut jest traktowana jako sprzedaż praw majątkowych.
Zastanawia również powołanie się na wyrok TSUE. Podatek dochodowy w opisywanym zakresie nie jest podatkiem zharmonizowanym i wyrok TSUE, dotyczący co prawda kryptowalut, ale w aspekcie opodatkowania podatkiem VAT, nie powinien mieć w tej sprawie znaczenia.
[1] Orzeczenie WSA z dnia 11 września 2019 r. , sygn. akt: I SA/Bd 329/19.
[2] Orzeczenie NSA z dnia 4 sierpnia 2022 r., sygn. akt: II FSK 3150/19.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.