Czy opłata za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność tego gruntu zawiera w sobie podatek VAT? I czy dla odpowiedzi na tak postawione pytanie ma znaczenie fakt, kiedy ustanowione zostało użytkowanie wieczyste (przed 1 maja 2004 r., czy też po tej dacie)?
Przedstawione wyżej zagadnienie, było przedmiotem najnowszej interpretacji ogólnej Ministerstwa Finansów[1]. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa zaprezentowanym w interpretacji ogólnej opłaty pobierane z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego nieruchomości we własność zawierają w sobie podatek VAT – niezależnie od tego, czy takie użytkowanie zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. czy po tej dacie.
Dotychczasowa praktyka w tym zakresie
W stanie prawnym obowiązującym przed 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Obecnie – czynność taka jest zakwalifikowana jako dostawa towarów i opodatkowana podatkiem VAT.
Dotychczas przeważającym było stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność jest kontynuacją pierwotnej dostawy (czyli oddania gruntu w użytkowanie wieczyste). Samo w sobie nie stanowi więc odrębnej dostawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Skoro więc przed 1 maja ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów opodatkowanej podatkiem VAT, to przekształcenie takiego prawa (ustanowionego przed 1 maja 2004 r.) we własność również nie podlega opodatkowaniu (jako kontynuacja czynności neutralnej dla podatku VAT).
W wydanej interpretacji ogólnej Minister Finansów modyfikuje dotychczasową praktykę organów podatkowych powołując się przy tym na orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej TSUE) [2].
Wyrok TSUE
W wydanym wyroku TSUE zajął stanowisko, zgodnie z którym przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na podstawie przepisów tzw. ustawy przekształceniowej (czyli z mocy prawa) stanowi dostawę towarów dla celów opodatkowania VAT.
W konsekwencji w całym procesie obejmującym:
- ustanowienie prawa wieczystego użytkowania gruntu
- i jego dalsze przekształcenie we własność z mocy prawa
należy wyodrębnić 2 etapy, z których każdy stanowi opodatkowaną dostawę towarów.
Wyrok TSUE skutkuje więc koniecznością zmiany sposobu traktowania na gruncie VAT czynności przekształcenia z mocy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych we własność, ustanowionego przed 1 maja 2004 r.
Przyjęcie założenia, że przekształcenie tego prawa we własność stanowi odrębną dostawę towarów powoduje, że dokonanie takiej czynności oznacza w świetle wyroku TSUE konieczność jej opodatkowania VAT.
Interpretacja ogólna
Minister Finansów podkreślił, iż wydana interpretacja ogólna dotyczy przekształcenia użytkowania wieczystego z mocy prawa, tj. na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa takie przekształcenie dokonywane z mocy prawa stanowi odpłatną dostawę towarów, a tym samym podlega opodatkowaniu VAT.
Oznacza to, że opłaty pobierane z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego nieruchomości we własność zawierają w sobie podatek VAT – niezależnie od tego, czy takie użytkowanie zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. czy po tej dacie.
Zgodnie z interpretacją ogólną obowiązek podatkowy w odniesieniu do tych czynności ma być rozpoznawany na zasadach kasowych, czyli w momencie otrzymania całości lub części opłaty przekształceniowej (w odniesieniu do otrzymanej kwoty).
[1] Interpretacja ogólna Ministra Finansów z 22 grudnia 2021 r., sygn. PT1.8101.2.2021.
[2] Wyroku TSUE z 25 lutego 2021 r., sygn. C-604/19.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.