Odliczenie podatku VAT od samochodów – czy w zakresie tego tematu są w ogóle jeszcze jakieś pytania i wątpliwości ? Okazuje się, że tak. Jedną z takich niejasnych sytuacji analizuję w przygotowanym artykule.
Otóż, załóżmy że firma bierze w leasing samochody. W dowodach rejestracyjnych widnieje adnotacja: samochód ciężarowy. Jednocześnie jednak w dowodach tych jest podana informacja o masie pojazdów – w przypadku każdego samochodu jest to masa poniżej 3,5 t.
I co teraz ? Odliczać 100 % VAT (bo ciężarowy), czy też odliczać wg limitu 50% (bo masa poniżej 3,5 t.) ?
Odliczenie 100 % VAT
Zgodnie z regulacją ustawy o VAT odliczenie 100% VAT naliczonego od zakupów poniesionych w związku z pojazdami, bez konieczności prowadzenia ewidencji pojazdu i składania informacji VAT-26, możliwe jest gdy:
- Dopuszczalna masa całkowita pojazdu przekracza 3,5 t (art. 2 ust. 34 ustawy o VAT);
Ewentualnie, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdu nie przekracza co prawda 3,5 t jednocześnie jednak:
- Pojazd samochodowy, inny niż samochód osobowy, posiada jeden rząd siedzeń oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i jest klasyfikowany na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub posiada otwartą przestrzeń przeznaczoną do przewozu ładunków (art. 86a ust. 9 pkt. 1 ustawy o VAT);
- Pojazd samochodowy, inny niż samochód osobowy, posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu (art. 86a ust. 9 pkt. 1 ustawy o VAT);
- Pojazd samochodowy jest pojazdem specjalnym spełniającym warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń (art. 86a ust. 9 pkt. 3 ustawy o VAT):
- agregat elektryczny/spawalniczy,
- do prac wiertniczych,
- koparka, koparko-spycharka,
- ładowarka,
- podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych.
Przeanalizujmy każdą z możliwości.
Pkt 1: MASA
Na tej podstawie nie jest dopuszczalne odliczenie 100% podatku VAT od zakupów związanych z samochodami podatnika, gdyż posiadają one dopuszczalną całkowitą masę niższą niż 3,5 tony. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy taki pojazd jest kwalifikowany na gruncie przepisów o ruchu drogowych jako pojazd ciężarowy. Odliczenie całości podatku VAT naliczonego umożliwia jedynie spełnienie warunków określonych w ustawie o VAT. Ustawa ta nie posługuje się sformułowaniem samochód ciężarowy i nie nawiązuje do regulacji ustawy Prawo o ruchu drogowym, jedyną przesłanką odliczenia 100% podatku VAT naliczonego jest więc dopuszczalna masa całkowita pojazdu.
Podsumowując: mimo adnotacji: samochód ciężarowy, masa poniżej 3,5 t. uniemożliwia odliczenie 100 % VAT
Pkt. 2 i 3: RZĘDY I SIEDZIENIA
Spełnienie wymagań wskazanych w pkt. 2 oraz 3 powinno być stwierdzone na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów i potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz wpisem w dowodzie rejestracyjnym o spełnieniu tych wymagań (art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT). W praktyce stacja kontroli pojazdów wydaje podatnikowi zaświadczenie VAT-1/VAT-2, z którym należy udać się do wydziału komunikacji celem umieszczenia adnotacji w dowodzie rejestracyjnym.
PKT 4: POJAZD SPECJALNY
Potwierdzenie, że pojazd stanowi pojazd specjalny następuje na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (art. 86a ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT). Tymi dokumentami są dowody rejestracyjne zawierające wpis, który potwierdza spełnienie wymogów wskazujących, że użytkowany pojazd jest pojazdem specjalnym.
Załóżmy, że dowody rejestracyjne w omawianym stanie faktycznym nie zawierają adnotacji wskazanych w pkt. 2,3 oraz 4.
Sądy, w tym Naczelny Sąd Administracyjny, co do zasady stoją na stanowisku, że potwierdzenie prawa do odliczenia 100% podatku VAT za pomocą zaświadczenia uzyskanego w wyniku przeprowadzenia dodatkowych badań technicznych, a w szczególności odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym ma charakter jedynie formalny, dowodowy1. Zatem jeśli dany pojazd spełnia warunki wskazane w pkt. 2, 3 lub 4 podatnik może odliczać 100 % podatku VAT, nawet jeśli w dowodzie rejestracyjnym nie ma odpowiednich adnotacji. Organy podatkowe sprzeciwiają się jednak takiemu poglądowi twierdząc, że prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego przysługuje dopiero od dnia, w którym podatnik uzyskał zaświadczenie i adnotację o spełnieniu tych wymagań2.
Ocena możliwości odliczenia 100% VAT naliczonego od zakupów związanych z przedmiotowymi pojazdami zależy więc przede wszystkim od weryfikacji, czy spełniają one warunki ustawowe wskazane powyżej w pkt. 2,3 lub 4. Pojazdy z naszego stanu faktycznego są leasingowane, a zatem kwestie związane z wpisami do dowodu rejestracyjnego i dodatkowymi badaniami powinny być uzgodnione z leasingodawcą, gdyż to ten podmiot powinien postarać się o uzyskanie stosownej dokumentacji.
Pełne odliczenie podatku VAT w sytuacji, w której pojazdy spełniałyby warunki wskazane w pkt 2,3 lub 4, jednocześnie jednak w dowodach rejestracyjnych nie zostaną poczynione odpowiednie adnotacje uznać należy za możliwe, jednakże obciążone ryzykiem podatkowym. Z uwagi na powołane powyżej stanowiska organów podatkowych podatnik powinien liczyć się w takiej sytuacji z prawdopodobnym sporem na tym tle.
Jeśli jednak samochody posiadające masę niższą niż 3,5 tony nie spełniają warunków uznania je za pojazdy, o których mowa w punktach 2-4 powyżej, możliwość odliczenia 100% podatku naliczonego będzie mogła być zapewniona jedynie poprzez prowadzenie ewidencji przebiegu. Konieczne będzie również złożenie informacji VAT-26.
I na koniec jeszcze jedno istotne zastrzeżenie: na potrzeby dokonanej analizy przyjęłam założenie, że wskazane pojazdy nie są przeznaczone wyłącznie do odsprzedaży/sprzedaży/oddania w odpłatne używanie, które to czynności stanowią przedmiot działalności podatnika.
- Wyrok NSA z dnia 21 kwietnia 2023 r. , sygn. akt: I FSK 337/20. ↩︎
- Tak np.: interpretacje z dnia 1 lutego 2024 r. 0113-KDIPT1-3.4012.730.2023.3.OS, z dnia 23 sierpnia 2022 r. 0111-KDIB3-1.4012.482.2022.1.KO, z dnia 29 lipca 2022 r. 0114-KDIP4-2.4012.255.2022.2.MB, z dnia 28 lutego 2022 r. 0111-KDIB3-1.4012.1093.2021.1.ICZ, z dnia 20 lipca 2021 r. 0111-KDIB3-1.4012.476.2021.1.ICZ . ↩︎
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.