Rozróżnienie pomiędzy usługami transportu i spedycji nie jest łatwe. Podatnicy, którzy świadczą te usługi wielokrotnie mają problem z ostatecznym rozstrzygnięciem, co tak naprawdę świadczą: usługi transportu, czy usługi spedycji. Rozróżnienie jest o tyle istotne, że w niektórych przypadkach może mieć wpływ na sposób opodatkowania świadczonych usług.
Kiedy spedycja, a kiedy transport?
Usługi spedycji zostały zdefiniowane w przepisach Kodeksu Cywilnego.
Zgodnie z art. 794 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (dalej KC) przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem do wysłania lub odbioru przesyłki, albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Ponadto w myśl art. 800 § 1 KC, spedytor może sam dokonać przewozu. W tym przypadku spedytor ma prawa i obowiązki przewoźnika. Spedycja dotyczy również innych czynności pośrednio lub bezpośrednio związanych z przewozem towaru, np. załadunku, rozładunku w miejscu przeznaczenia, obsługi formalnej, celnej itd.
Zestawiając zatem dwie kategorie usług: spedycji oraz transportu stwierdzić należy, iż spedycja to cały zespół usług, w skład których wchodzić może również transport. Natomiast transport jest pojęciem skonkretyzowanym. Obejmuje jedynie transport określonego towaru z miejsca nadania do miejsca odbioru. Należy zatem stwierdzić, że istotą usługi transportowej jest przewóz określonej rzeczy za wynagrodzeniem.
Podobnie w tym przedmiocie wypowiadały się organy podatkowe.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7.11.2018 r., znak: 0113-KDIPT1-2.4012.632.2018.2.KT stwierdził:
„Z powyższych przepisów wynika, że pod pojęciem „spedycja” mieści się znacznie szerszy zakres czynności niż pod pojęciem „transport”. Spedycja bowiem obejmować może cały szereg czynności: odebranie towaru od nadawcy, dostarczenie do miejsca formowania przesyłki, załadunek, przewóz, wyładunek, dostarczenie do ostatecznego odbiorcy, załatwienie wszelkich formalności i wypełnienie dokumentacji. Natomiast transport to z reguły umowa o przewóz.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa w kontekście przedstawionego we wniosku opisu sprawy zauważyć należy, że skoro Spółka przyjmując zlecenie zobowiązuje się przewieźć towar z określonego miejsca załadunku w Polsce do portu w Polsce bez organizowania dodatkowych czynności to przyjąć należy, że czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz kontrahenta z Islandii stanowią usługi transportu towarów.”
Z kolei w interpretacji indywidualnej z 13.04.218 r., znak: 0112-KDIL1-3.4012.99.2018.1.AW Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdził:
„Z powyższych przepisów wynika, że pod pojęciem „spedycja” mieści się znacznie szerszy zakres czynności niż pod pojęciem „transport”. Spedycja bowiem obejmować może cały szereg czynności: odebranie towaru od nadawcy, dostarczenie do miejsca formowania przesyłki, załadunek, przewóz, wyładunek, dostarczenie do ostatecznego odbiorcy, załatwienie wszelkich formalności i wypełnienie dokumentacji. Realizując opisane czynności Wnioskodawca nie świadczy usługi transportu towarów, lecz usługę spedycji, której to transport stanowi jeden z elementów składowych”.
Miejsce świadczenia
Dla wskazania prawidłowego sposobu opodatkowania usług transportu i spedycji kluczowe znaczenie ma określenie miejsca świadczenia usług.
Zgodnie z zasadą ogólną sformułowaną w przepisie art. 28 b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT) miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Jeśli więc polska spółka świadczy usługi dla podatników z UE oraz z państw trzecich – to niezależnie od tego, czy będziemy mieć do czynienia z transportem, czy spedycją – miejscem świadczenia (a w konsekwencji opodatkowania tych usług) będzie kraj siedziby usługobiorcy. W konsekwencji to zagraniczny usługobiorca powinien rozliczyć podatek w kraju siedziby swojej działalności gospodarczej z tytułu nabytej usługi.
W odniesieniu do usług transportu towarów (i wyłącznie dla tych usług, wyjątki te bowiem nie dotyczą usług spedycji) ustawodawca przewidział wyjątki od reguły wskazanej powyżej. Odstępstwa te przewiduje przepis art. 28 f ustawy o VAT oraz par. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług. Określając więc miejsce świadczenia usług transportu należy wziąć pod uwagę ich brzmienie.
Sposób rozliczenia oraz udokumentowania – różnice pomiędzy spedycją i transportem
W sytuacji, w której Spółka świadczy usługi transportu (bądź spedycji) dla podatników z innych państw członkowskich UE oraz dla podatników z państw trzecich miejsce świadczenia takich usług znajduje się – co do zasady (poza sytuacjami wyjątkowymi przewidzianymi dla usług transportu) poza terytorium RP. Do rozliczenia tych usług zobowiązany jest więc nabywca. Dla Spółki transakcja taka będzie stanowić tzw. „eksport usług”.
faktura
Spółka powinna wystawić fakturę bez naliczania na niej kwoty podatku. Faktura powinna zawierać adnotację: „odwrotne obciążenie”.
JPK_VAT
Wartość świadczonych usług Podatnik wykazuje w pliku JPK_VAT. Jeśli przedmiotem świadczonych usług będą usługi transportu towarów – Podatnik powinien je oznaczyć symbolem GTU_13. Natomiast w przypadku świadczenia kompleksowej usługi spedycji (której elementem jest transport towarów) – nie ma obowiązku stosowania tego oznaczenia.
Informacja podsumowująca
Jeżeli miejscem świadczenia usług spedycji lub transportu będzie terytorium innego państwa członkowskiego UE (czyli ich usługobiorcą będzie podatnik VAT posiadający siedzibę w państwie członkowskim UE innym niż Polska) Spółka powinna wykazać takie usługi w złożonej informacji podsumowującej (art. 100 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT).
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.