Przepisy nie zmieniły się, wydanych interpretacji jest sporo, a mimo to temat wydatków na cele mieszkaniowe wciąż budzi kontrowersje. Minister Finansów w wydanej interpretacji ogólnej zajął stanowisko stosunkowo liberalne i korzystne dla podatników. Co z tego, skoro organy podatkowe są w tym zakresie cały czas bardzo restrykcyjne.
Wydatki na cele mieszkaniowe
Katalog wydatków na cele mieszkaniowe, których poniesienie uprawnia do zwolnienia z podatku określa przepis art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF).
Zgodnie z jego brzmieniem za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uważa się:
- wydatki poniesione na:
- nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
- nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
- nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
- budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
- rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego.
– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Interpretacja ogólna Ministra Finansów
W wydanej interpretacji ogólnej z dnia 13 października 2021 r. Minister Finansów zajął stanowisko stosunkowo liberalne i stwierdził, że z uwagi na nieostry charakter pojęcia „własnych celów mieszkaniowych” należy uznać, że sam cel mieszkaniowy w danym budynku (lokalu) realizowany jest pośrednio dzięki możliwości zabezpieczenia i realizacji w nim podstawowych potrzeb życiowych człowieka.
Minister finansów podkreślił, że projektując omawiane zwolnienie podatkowe, ustawodawca nie miał na celu zawężenia katalogu wydatków mieszkaniowych wyłącznie do tych wydatków, które wiążą się z przygotowaniem budynku (lokalu) do tzw. „stanu surowego zamkniętego”. Własny cel mieszkaniowy polegać ma bowiem na możliwości zamieszkiwania i funkcjonowania w budynku (lokalu), czyli normalnej ludzkiej egzystencji.
Badając przesłanki wypełnienia własnego celu mieszkaniowego, należy mieć na uwadze wsparcie państwa w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli. Przepisy art. 22 ust. 25 UPDOF mają charakter nieostry, elastyczny, właśnie z uwagi na konieczność dostosowania regulacji podatkowych do dynamicznych zmian zachodzących na rynku obrotu nieruchomościami, w tym do zmian technologii stosowanych w budownictwie oraz pewnych współcześnie przyjętych standardów wykończeniowych.
Praktyka organów podatkowych
Tymczasem organy podatkowe powołując się na ten katalog wskazany w art. 21 ust. 25 UODOF w wydanych interpretacjach odmawiają potraktowania jako wydatków na cele mieszkaniowe np. zakupów domku ogrodowego, wydatków na ogrodzenie posesji, wykonanie ogrodzenia frontowego z furtką, domofonem i bramą, podmurówki, czy też zakupionych materiałów przeznaczonych do zagospodarowania terenu przy budynku.
Organy stoją na stanowisku, że wydatki poniesione na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych muszą dotyczyć budynku lub elementów konstrukcyjnie z nim związanych, takich jak kotłownia, garaż, czy taras.
Wykonanie np. ogrodzenia ogrodzenie frontowego z furtką, domofonem i bramą, podmurówką nie są budową, rozbudową, nadbudową przebudową czy remontem własnego budynku mieszkalnego, lecz zagospodarowaniem terenu wokół budynku. Tym samym nie stanowią wydatków poniesionych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych i nie uprawniają do skorzystania ze zwolnienia z podatku.
Sądy – po środku
Sądy w przedmiotowej sprawie zajmują stanowisko pośrednie i lokują się pomiędzy liberalnym Ministrem Finansów i kostycznymi organami podatkowymi.
Sądy wskazują, że organy podatkowe nie powinny z góry wykluczać podjazdów, chodników i innej infrastruktury towarzyszącej wokół budynku jako niepodlegającej zaliczeniu do wydatków na cele mieszkaniowe. Organy podatkowe powinny badać przede wszystkim czy poszczególny wydatek jest niezbędny do zapewnienia możliwości użytkowania budynku i nie ograniczać się wyłącznie do argumentu o braku konstrukcyjnego związania z budynkiem. Można sobie wyobrazić, iż inne będą „potrzeby życiowe człowieka” w przypadku mieszkania w bloku, a inne w przypadku mieszkania w domu jednorodzinnym.
Organy podatkowe powinny rozróżniać takie sytuacje, i każdy z analizowanych stanów faktycznych analizować indywidualnie, przy uwzględnieniu jego specyfiki oraz odmienności.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.