Spór o stawkę podatku VAT w przypadku produktów spożywczych sprzedawanych na wynos trwał od lat. Wiele wskazuje na to, że najnowsza uchwała NSA zakończy ożywione dyskusje w tym temacie na linii: podatnicy – organy podatkowe/sądy krajowe.
5% czy 8% VAT?
O istocie problemu pisałam już w artykule – Jaką stawką opodatkować sprzedaż lodów?
Sprzedaż produktów spożywczych na wynos kwalifikowana jako dostawa towarów uprawnia do zastosowania 5% stawki VAT. Ta sama sprzedaż kwalifikowana jako usługa wymusza zastosowanie stawki 8 % VAT.
Jeśli ktoś z Państwa zechce zerknąć do wskazanego art., to dowie się, że sprawa wyglądała obiecująco (z perspektywy podatnika). Bo też mieliśmy solidną bazę w postaci wyroku TSUE oraz orzeczenia NSA.
Zgodnie ze stanowiskiem TSUE wyrażonym w odpowiedzi na pytanie prejudycjalne pojęcie „usług restauracyjnych i cateringowych” obejmuje dostarczanie żywności wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi, mającymi na celu umożliwienie natychmiastowego spożycia tej żywności przez klienta końcowego1.
W opinii TSUE działalność restauracyjną charakteryzuje szereg elementów i czynności, wśród których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych i gdzie w znacznej mierze dominują usługi, a zatem działalność tę należy uznać za „świadczenie usług”.
Inaczej jest wówczas, gdy transakcja dotyczy artykułów żywnościowych na wynos i nie wiąże się ze świadczeniem usług służących organizacji konsumpcji na miejscu w odpowiednich warunkach.
W odniesieniu do elementów świadczenia usług charakteryzujących usługi restauracyjne, a w szczególności infrastruktury oddanej do dyspozycji klienta, Trybunał wyjaśnił jednak, że w przypadku gdy dostawie żywności towarzyszy jedynie udostępnienie podstawowych urządzeń, to jest prostych kontuarów do konsumpcji bez miejsc siedzących, pozwalających ograniczonej liczbie klientów na konsumpcję na miejscu, na świeżym powietrzu, które wymagają jedynie nieznacznej działalności ludzkiej, owe elementy stanowią jedynie świadczenia dodatkowe w minimalnym zakresie, które nie zmieniają dominującego charakteru świadczenia głównego, jakim jest dostawa.
TSUE podkreślił, że w przypadku usług złożonych przeważający element transakcji należy określić w oparciu o punkt widzenia konsumenta. Jeżeli konsument nie zdecyduje się więc na skorzystanie z zasobów materialnych i ludzkich udostępnionych przez podatnika, zasoby te nie mają dla konsumenta decydującego znaczenia. Dlatego też w tym przypadku należy uznać, że dostarczaniu żywności lub napojów nie towarzyszy żadna usługa wspomagająca i że przedmiotową transakcję należy zaklasyfikować jako dostawę towarów.
Pokłosiem powyższego był wyrok NSA, zgodnie z którym w każdym ze stosowanych sposobów sprzedaży dań gotowych tj.: w systemie „drive in”, „walk through”, „food court”, czy wewnątrz lokali występują zarówno elementy o charakterze dostawy towarów jak i świadczenia usług2.
Niezależnie jednak od rodzaju badanego systemu sprzedaży element usługowy (w szczególności możliwość spożycia nabytego posiłku na miejscu) ma jedynie charakter potencjalny i uzależniony jest od wyboru klienta.
Biorąc pod uwagę powyższe należało stwierdzić, iż sprzedaż gotowych produktów spożywczych na wynos powinna być zakwalifikowana jako sprzedaż towarów, a nie usługa i w konsekwencji opodatkowana stawką 5% VAT (a w ramach tarczy inflacyjnej nawet 0% VAT).
Tak też kwalifikowali swoją sprzedaż podatnicy. Niestety stanowisko organów podatkowych było odmienne. Wbrew wskazaniom wynikającym z omówionych powyżej wyroków organy przyjmowały, że sprzedaż „na wynos” stanowi usługę związaną z wyżywieniem.
Istniejące problemy interpretacyjne skłoniły NSA (do którego trafiła sprawa jednego z podatników) do przedstawienia do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości.
W uchwale z dnia 24 czerwca 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny opowiedział się za obniżoną do 5% stawką VAT dla sprzedaży realizowanej na wynos w systemach takich jak drive in, walk through, in-store oraz food court3. Podkreślił również, że organy podatkowe mają obowiązek interpretować prawo, stosując wykładnię językową. Podatnicy nie mogą domyślać się, co ewentualnie ustawodawca miał na myśli. Ostatni postulat wydaje się szczególnie istotny. I miejmy nadzieję, że potraktowany zostanie przez adresata w sposób uniwersalny.
- Wyrok TSUE z dnia 22 kwietnia 2021 r., sygn. akt: C-703/19. ↩︎
- Orzeczenie NSA z dnia 30 lipca 2021 r., sygn.: I FSK 1290/18. ↩︎
- Uchwała 7 sędziów NSA z dnia 24 czerwca 2024 r. , sygn.: I FPS 1/24. ↩︎
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.