usługi kupione od osoby fizycznej es doradztwo

Usługi kupione od osoby fizycznej – czy trzeba rozliczyć import usług?

Kiedy polski podatnik VAT kupujący usługę od osoby fizycznej ma obowiązek rozliczyć import usług?

Czy podmiot świadczący usługę – obywatel innego niż Polska kraju członkowskiego Unii Europejskiej – musi być podatnikiem podatku VAT, aby nabywca (czynny podatnik VAT) musiał z tytułu tego zakupu rozliczyć import usług?

Żeby zobrazować rozważania, które nastąpią za moment przedstawię stan faktyczny będący dla nich punktem wyjścia:

Czynny podatnik VAT (siedziba oraz miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium RP) kupuje usługę od osoby fizycznej – obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Na podstawie zawartej umowy o dzieło wykonawca ma wygłosić wykład podczas konferencji. Wykonawca nie jest czynnym podatnikiem VAT (zapis tej treści znalazł się w zawartej umowie).

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy nabywca tej usługi powinien dokonany zakup rozliczyć jako import usług – należy odwołać się do definicji tegoż importu.

Import usług

Zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) przez import usług rozumie się  świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Zgodnie z powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  • usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4;
  • usługobiorcą jest, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b (a to właśnie ten artykuł znalazłby ew. zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym),  podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 – ujmując rzecz w uproszczeniu – nabywca usługi powinien być czynnym podatnikiem podatku VAT.

Natomiast z brzmienia wskazanego przepisu wynika równiez, że aby usługobiorca był zobligowany do rozliczenia importu usług (przy założeniu spełnienia wymogów stawianych przez ten przepis usługobiorcy), usługodawcą musi być podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Wykonawca w zawartej umowie o dzieło oświadczył, iż nie jest czynnym podatnikiem VAT.

Czy sama ta okoliczność  jest jednak wystarczająca, aby stwierdzić, iż nie występuje on jako podatnik w analizowanej sytuacji?

Niestety nie.

Z uwagi na fakt, iż w analizowanym stanie faktycznym możemy mieć ew. do czynienia ze świadczeniem usług opodatkowanym na zasadzie importu – uwzględnić należy brzmienie przepisów Rozdziału 3 ustawy o VAT określających miejsce świadczenia przy świadczeniu usług (tylko wówczas, gdy będzie nim terytorium RP i przy założeniu spełnienia pozostałych warunków, nabywca usługi byłby zobligowany do rozliczenia importu usług z tytułu zakupionej od Wykonawcy usługi).

Podatnik w imporcie usług

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału, ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

  • podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6.

Zatem, chcąc odpowiedzieć na pytanie, czy usługodawca w analizowanym stanie faktycznym jest podatnikiem, powinniśmy wziąć pod uwagę definicję podatnika stworzoną niejako „na potrzeby” importu usług i wskazaną w przepisie art 28 a ustawy o VAT (a nie definicję krajowego podatnika z art. 15 ustawy o VAT).

Przepis art. 28 a ustawy o VAT za podatnika uznaje podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności.

Z kolei przepis art. 15 ust. 2 ustawy o VAT stanowi, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Możliwa jest sytuacja, w której usługodawca nie jest czynnym podatnikiem VAT, jednocześnie jednak jego aktywność nosi znamiona wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej. Zatem, aby odpowiedzieć na pytanie, czy nabywca powinien w analizowanym stanie faktycznym rozliczyć import usług należy w pierwszej kolejności ustalić, czy wykonawca wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą (czy jest przedsiębiorcą).

Na podstawie zawartej umowy o dzieło, nie sposób tego ustalić. Na jej podstawie stwierdzić możemy jedynie, że dochodzi do jednorazowej czynności przygotowania i wygłoszenia prelekcji. Nie jesteśmy w stanie przypisać jej znamion ciągłości, które charakteryzują działalność gospodarczą.

Podsumowanie, czyli „dmuchając na zimne”

Biorąc pod uwagę całokształt stanu faktycznego oraz przedstawionej powyżej analizy przychylam się ku stanowisku, iż nabywca nie ma obowiązku rozliczenia importu usług z tytułu realizowanego zakupu, gdyż nie kupuje tej usługi od podmiotu prowadzącego działalność (będącego przedsiębiorcą). 

Transponując tę sytuację na rynek krajowy, zauważyć należy, iż osoba fizyczna wykonująca jednorazową usługę nie „staje się” z tego tytułu przedsiębiorcą (podmiotem prowadzącym działalność) i nie byłaby zobligowana do rozliczenia podatku VAT.

Aby zminimalizować ewentualne ryzyko zakwestionowania powyższego przez organy podatkowe warto w takiej sytuacji rozważyć zwrócenie się do wykonawcy z prośbą o przygotowanie oświadczenia, zgodnie z którym nie prowadzi on samodzielnej działalności gospodarczej, o której mowa w przepisie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a co za tym idzie nie jest podatnikiem w rozumieniu przepisu art. 28 a ustawy o VAT.

Jednocześnie warto  zaznaczyć, iż przyjęcie przez nabywcę stanowiska przeciwnego i rozliczenie importu usług może doprowadzić do sytuacji, w której organ podatkowy – kwestionując jego wystąpienie – zaneguje prawo podatnika do odliczenia podatku VAT (pomijając jednocześnie zadeklarowany podatek należny). Nie jest to zatem rozwiązanie rekomendowane jako bezpieczne.

Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.

Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.

Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:

  • wstępnie wybranego tematu szkolenia,
  • ilości uczestników,
  • oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).

Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.

 

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top