Usługi szkoleniowe – jak prawidłowo rozliczyć podatek VAT?

Jak prawidłowo rozliczyć podatek VAT od usług szkoleniowych świadczonych dla zagranicznych podmiotów ? To zależy od wielu zmiennych, z których największe znaczenie mają: kwalifikacja samej usługi, to w jakiej formie jest świadczona, miejsce jej świadczenia oraz status podmiotu będącego usługobiorcą.

Ilość czynników jakie należy wziąć pod uwagę powoduje, iż podatnicy często popełniają błędy przy rozliczaniu podatku VAT od usług szkoleniowych.

Jeśli chcecie Państwo ich uniknąć – zapraszam do lektury przygotowanego artykułu.

Główne założenia

Dla lepszego zobrazowania sytuacji załóżmy, że polska spółka (czynny podatnik VAT, niezarejestrowana do VAT w innym niż Polska państwie oraz nieposiadająca w innym Państwie stałego miejsca prowadzenia działalności) zamierza świadczyć usługi szkoleniowe dla podmiotów zagranicznych – podatników, jak również konsumentów. Usługi te będą świadczone przede wszystkim stacjonarnie. Niewykluczone jest jednak, że część z nich będzie miała formą szkoleń on-line. W przypadku szkoleń stacjonarnych będą one organizowane w Polsce oraz innych państwach UE.

Usługi szkoleniowe świadczone dla podatników

Dla określenie miejsca świadczenia, a co za tym idzie opodatkowania, usług szkoleniowych świadczonych na rzecz podatników VAT stosujemy ogólną zasadę, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (art. 28b ust.1  ustawy o VAT).

Odpowiadając na pytanie, kto jest podatnikiem z tytułu świadczenia tych usług (na kim spoczywa obowiązek rozliczenia tych usług) wskazać należy na przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 lit a i b ustawy o VAT. Zgodnie z jego brzmieniem podatnikami są również podmioty nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  • usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
  • usługobiorcą jest – w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Niezależnie od tego, czy usługo szkoleniowe będą świadczone w Polsce, czy też w innym kraju członkowskim UE oraz w jakiej formie będą organizowane (stacjonarnie, czy też on-line) podmiotami zobligowanymi do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu będą ich usługobiorcy. Dla Spółki transakcja ta stanowić będzie eksport usług. Eksport usług powinien być udokumentowany fakturą, na której nie jest wykazana kwota podatku należnego. Faktura powinna natomiast zawierać adnotację: „odwrotne obciążenie”. W polu stawka podatku może być wskazana adnotacja NP (nie podlega opodatkowaniu).

Eksport usług powinien być wykazany w pliku JPK_VAT, ale tylko wówczas, gdy w stosunku do świadczonej usługi podlegającej opodatkowaniu poza terytorium kraju przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego lub prawo zwrotu podatku naliczonego.  Prawo to przysługuje natomiast wówczas, gdyby wykonanie tych usług w kraju uprawniało do odliczenia podatku. 

Jeżeli więc przedmiotowe usługi szkoleniowe – gdyby były świadczone w Polsce podlegałyby opodatkowaniu podatkiem VAT, to spółka może odliczyć podatek VAT od zakupów z nimi związanych i jednocześnie musi wykazać ich świadczenie w pliku JPK_VAT (za okres, w którym usługa szkoleniowa została wykonana). Gdyby natomiast względem tych usług miało znaleźć zastosowanie zwolnienie z podatku VAT, wówczas Spółka nie może odliczyć podatku od zakupów związanych z tymi usługami i nie powinna wykazywać ich świadczenia w pliku JPK_VAT.

W przypadku, gdy usługi świadczone są dla nabywców, którzy są podatnikami VAT UE (z kraju innego niż Polska) Spółka powinna wykazać eksport usług w informacji podsumowującej (jeżeli usługi te nie korzystają ze zwolnienia z podatku lub nie są opodatkowane stawką 0% VAT w kraju usługobiorcy). Jeżeli natomiast usługobiorcami są podatnicy z państw trzecich (poza UE) eksport usług nie powinien być wykazany w informacji podsumowującej.

Usługi szkoleniowe świadczone dla podmiotów, które nie są podatnikami podatku VAT

W przypadku świadczenia usługi szkoleniowej na rzecz podmiotu, który nie jest podatnikiem VAT (innymi słowy – dla konsumenta) problematyczna może okazać się ich kwalifikacja.

Z jednej strony art. 28c ust. 1 ustawy o VAT jasno wskazuje, iż miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zastosowanie tej reguły skutkowałoby koniecznością opodatkowania świadczonych usług szkoleniowych na terytorium Polski (jako sprzedaży krajowej). Jednocześnie jednak ustawodawca czyni zastrzeżenie, iż regulacja ta nie ma zastosowania m.in. do usług w dziedzinie edukacji oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, gdyż dla tych usług miejscem świadczenia jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana (art. 28g ust. 2 ustawy o VAT).

Przy kwalifikacji usług szkoleniowych warto wskazać, iż o ile przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej wskazują jak należy definiować usługę wstępu (m.in.) na szkolenie, o tyle nie zawierają analogicznego wyjaśnienia w zakresie pojęcia usług w dziedzinie np. edukacji.

W mojej opinii pojęcie usług w dziedzinie (np. edukacji) nie jest tożsame z pojęciem usług edukacyjnych. Zakres przedmiotowy usług w dziedzinie edukacji jest w tym przypadku szerszy i nie należy go ograniczać wyłącznie do usług świadczonych przez wyspecjalizowane jednostki (objęte systemem oświaty), czy też do konkretnych usług nauczania lub kształcenia. Usługi w dziedzinie edukacji należy definiować raczej jako ogół czynności i procesów mających na celu przekazywanie wiedzy.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, iż jeżeli szkolenia będą miały charakter stacjonarny i będą  realizowane w Polsce, ew. będą miały charakter szkoleń on-line – miejscem ich świadczenia będzie terytorium Polski, a Spółka powinna rozpoznać  z tego tytułu sprzedaż krajową.

Warto przy tym zaznaczyć, iż od 1 stycznia 2025 r. wejdą w życie nowe zasady ustalania miejsca świadczenia niektórych usług dla celów VAT. Zmiany obejmą m.in. świadczenie usług w dziedzinie edukacji (np. szkoleń) dla podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej. Takie usługi transmitowane lub w inny sposób udostępniane wirtualnie (np. szkolenia on-line) od 1 stycznia 2025 r. mają zostać opodatkowane w miejscu do którego usługa jest transmitowana, czyli zasadniczo w kraju, gdzie konsument mieszka.

Może to się wiązać z obowiązkiem rejestracji Spółki dla celów VAT w państwie usługobiorcy niebędącego podatnikiem VAT i rozliczenia tam podatku VAT (w takim przypadku będzie można jednak rozważyć skorzystanie z procedury szczególnej – OSS).

Jeżeli natomiast szkolenia będą miały charakter stacjonarny i będą realizowane poza Polską, to zgodnie z powołanym art. 28g ust. 2 ustawy o VAT, miejscem ich świadczenia będzie kraj, w którym szkolenie się odbywa. Zatem w tym przypadku Spółka może być zobligowana do rejestracji dla celów VAT w państwie, w którym organizowane jest szkolenie i rozliczenia podatku VAT wg obowiązujących tam przepisów.

Jeżeli macie Państwo wątpliwości co do tego, czy świadcząc usługi dla zagranicznych podmiotów dokonujecie ich prawidłowej kwalifikacji i w konsekwencji, czy aby na pewno prawidłowo je rozliczacie oraz dokumentujecie – zapraszam do kontaktu.

Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.

Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.

Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:

  • wstępnie wybranego tematu szkolenia,
  • ilości uczestników,
  • oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).

Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.

 

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top