Zamiana jednej kryptowaluty na inną pozostaje neutralna podatkowo, nawet jeśli miała miejsce przed 2018 r.
Opodatkowanie kryptowalut
Kryptowaluty zyskują na popularności, a co za tym idzie coraz częściej pojawiają się pytania podatników dotyczące opodatkowania kryptowalut.
Kompleksową regulację w podatku PIT dotyczącą opodatkowania kryptowalut wprowadziła zmiana ustawy o PIT z 23 października 2018 r. Patrząc na obowiązujące przepisy nie mamy wątpliwości, że spieniężenie kryptowalut (czyli ich sprzedaż np. za dolary, euro, złote) rodzi skutki podatkowe. Przychód z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest kwalifikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust.1 pkt 11 UPDOF).
Z kolei zamiana jednej kryptowaluty na inną pozostaje neutralna podatkowo, co wynika wprost z brzmienia przepisów ustawy.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 f UPDOF:
Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 30 b UPDOF od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu (art.30b ust.1a).
Dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów (art. 30b ust. 1b).
Takiej jasności nie mieli jednak podatnicy uzyskujący dochód z wymiany kryptowalut przed 2018 r. Istniejące wątpliwości w sposób korzystny dla podatników rozstrzyga wyrok NSA z dnia 22 marca 2022 r.[1].
Orzeczenie NSA
W wydanym orzeczeniu Sąd zaznaczył, iż w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej interpretacji (27 lipca 2018 r.) nie było szczególnych regulacji odnoszących się do opodatkowania zamiany „walut” wirtualnych (w tym kryptowalut).
Definicja waluty wirtualnej w prawie polskim pojawiła się dopiero w ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która weszła w życie od 13 lipca 2018 r.
Pojęcie waluty wirtualnej w chwili wydania zaskarżonej interpretacji miało zatem już normatywne znaczenie, a od 1 stycznia 2019 r. jest także elementem systemu prawa podatkowego.
Sąd, wydając omawiane orzeczenie, zwrócił uwagę na fakt, iż generalną zasadą w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest stwierdzenie, że przychód powstaje w momencie faktycznego uzyskania przez podatnika (postawienia do jego dyspozycji) określonych przysporzeń majątkowych.
Postawionymi do dyspozycji są takie pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych odpłatnych, które podatnik – wykazując określoną aktywność – ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z nich i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do jego dyspozycji.
Oznacza to, że przychód powstaje jedynie w przypadku otrzymania przez podatnika rzeczywistego przysporzenia majątkowego. Takie przysporzenie Wnioskodawca może uzyskać niewątpliwie w momencie gdy otrzyma w zamian za walutę wirtualną (kryptowalutę) walutę tradycyjną, także towar lub usługę, której realną wartość (tj. wartość w walucie tradycyjnej) na moment zawarcia transakcji można określić. Trudno jednak przyjąć, że do takiego realnego przysporzenia, w rozumieniu art. 11 ust. 1 UPDOF dojdzie także w sytuacji zamiany jednego rodzaju kryptowaluty na inny rodzaj krytptowaluty, czy zamiany kryptowaluty na tokeny.
Dokonujący zamiany nie otrzymuje bowiem wówczas ani pieniędzy, ani wartości pieniężnych o jakich mowa w ww. przepisie. Jak wynika zarówno Komunikatu Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie walut wirtualnych z 7 lipca 2017 r, jak i definicji waluty wirtualnej zamieszczonej w art. 2 ust. 2 pkt 26 UPDOF (obowiązuje od dnia 13.07.2018 r.) waluty wirtualne nie są prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej. Nie są międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące. Nie są też pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
Waluty wirtualne (w tym kryptowaluty) nie są zatem pieniądzem tradycyjnym, a z uwagi na brak punktu odniesienia nie istnieje też możliwość określenia wartości pieniężnej walut wirtualnych w momencie ich zamiany, tj. określenia wartości waluty wirtualnej wyrażonej w walucie tradycyjnej.
Dlatego przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 UPDOF powstanie jedynie przy zamianie waluty wirtualnej (krytptowaluty) na walutę tradycyjną, a także na towar lub usługę. W takim przypadku istnieje bowiem punkt odniesienia pozwalający określić wartość waluty wirtualnej w walucie tradycyjnej.
W ocenie Sądu w przedstawionym stanie faktycznym momentem powstania przychodu z zamiany jednej kryptowaluty na inną będzie moment przewalutowania na walutę tradycyjną, kiedy to podatnik otrzymuje określone wartości pieniężne lub też moment zapłaty kryptowalutą za towar bądź usługę, kiedy dochodzi do realnego przysporzenia w majątku podatnika, wyrażonego w walicie tradycyjnej.
Natomiast w przypadku, gdy w związku z zamianą kryptowaluty na inną kryptowalutę podatnik nie otrzymuje wartości pieniężnych lub też nie dokonuje zapłaty kryptowalutą za towar bądź usługę transakcja taka jest neutralna podatkowo, nie kreuje bowiem przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.
[1] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2022 r., sygn. akt II FSK 1688/19.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.