Rząd opracował kolejną wersję ulgi dla samotnych rodziców. Będzie to trzecia zmiana przepisów w okresie ostatnich kilku miesięcy. Czy rodzice samotni wychowujący dziecko stracą na tej zmianie? Czy planowana zmiana jest zgodna z konstytucją?
Podatnicy są poirytowani ilością zmian oraz zdezorientowani w tym, która wersja ulgi jest obowiązująca.
Przypomnijmy więc, iż od 1 stycznia 2022 r. w ramach zmian wprowadzonych Polskim Ładem wprowadzono również zmianę w zakresie ulgi przysługującej rodzicom samotnie wychowującym dziecko.
W miejsce dotychczasowego rozwiązania przewidzianego w art. 6 ust.4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF), zgodnie z którym rodzic samotnie wychowujący dziecko miał możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem, weszło nowe rozwiązanie.
Ulga obowiązująca od 1 stycznia 2022 r.
Stanowi o nim przepis art. 27 ea UPDOF. Zgodnie z jego brzmieniem:
Od podatku obliczonego zgodnie z art. 27 podatnik może odliczyć kwotę w wysokości 1.500 zł, jeżeli w roku podatkowym jest rodzicem albo opiekunem prawnym, który:
- jest:
- panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką albo rozwodnikiem,
- osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
- osobą pozostającą w związku małżeńskim z osobą pozbawioną praw rodzicielskich lub odbywającą karę pozbawienia wolności, oraz
- samotnie wychowuje dzieci:
- małoletnie,
- pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:
- nie stosowały przepisów art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy, w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
- nie podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
- nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152, w łącznej wysokości przekraczającej 3.089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej, oraz
- podlega
- nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, albo
- ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, jeżeli:
- ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, przy czym przepis art. 6 ust. 12 stosuje się odpowiednio, oraz
- osiągnął podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym, przy czym przepis art. 6 ust. 11 i 13 stosuje się odpowiednio, oraz
- udokumentował certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, przy czym przepis art. 45 ust. 7a zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Odliczenie przysługuje jednemu z rodziców albo opiekunów prawnych. W przypadku braku porozumienia między podatnikami odliczenie stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1509).
Ujmując rzecz w dużym skrócie: od 1 stycznia 2022 r. samotny rodzic może odliczyć od podatku kwotę 1500 zł. przy założeniu spełnienia warunków przedstawionych powyżej.
Rozwiązanie proponowane od 1 lipca 2022 roku
To rozwiązanie ma być zastąpione starym (nowym) rozwiązaniem. Ministerstwo w ramach naprawy Polskiego ładu proponuje powrót do starej regulacji , zgodnie z którą rodzic samotnie wychowujący dziecko mógł rozliczać się razem z tym dzieckiem.
ALE: nie oznacza to tym samym powrotu do starego i znanego podatnikom brzmienia przepisu art.. 6 ust. 4a UPDOF. Ministerstwo wprowadziło bowiem zmiany w tej regulacji.
I tak, zgodnie z nowym przepisem art. 6 ust. 4e, ze wspólnego rozliczenia nie będzie mogła skorzystać osoba, która wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (czyli 500 plus).
Wprowadzając termin: wspólne wychowanie z drugim rodzicem, ustawodawca nie zdefiniował jednocześnie tego pojęcia. Tradycyjnie więc, nie bardzo wiadomo o co chodzi i co oznacza wspólne wychowanie z drugim rodzicem?
Co jeszcze?
W projekcie nie przewidziano okresu przejściowego, w konsekwencji jest grupa rodziców, która straci na tym rozwiązaniu. O tym rzecz jasna Ministerstwo milczy.
Zwiększenie kwoty wolnej od podatku w 2022 r. do 30 tys. zł oraz brak regulacji przejściowej powoduje iż samotni rodzice o niskich dochodach:
- nie skorzystają ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem (czyli z rozwiązania, które zacznie obowiązywać od 1 lipca), bo już kwota wolna skonsumuje potencjalną ulgę,
- jednocześnie w trakcie roku tracą ulgę (odliczenie od podatku kwoty 1500 zł.), z której mogliby skorzystać.
Niezgodność z konstytucją
Z orzecznictwa trybunału Konstytucyjnego wynika, że zmiany w przepisach podatkowych należy wprowadzać od początku roku. W trakcie roku można wprowadzać zmiany wyłącznie korzystne dla podatników. Zatem, jeśli na planowanych zmianach część podatników straci (a tak będzie) zmiany te należy ocenić jako niekonstytucyjne.
Likwidacja w trakcie roku ulgi 1500 zł. stanowi również naruszenie zasady ochrony praw nabytych, konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także zasady poprawnej legislacji i zasady legalizmu, które to wywodzą się z zasady demokratycznego państwa prawnego.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.