Czym kierują się organy podatkowe serwując podatnikom opóźniony zwrot podatku VAT? Czy powszechna praktyka organów w tym zakresie stanowi naruszenie zasad wykładni obowiązujących przepisów? Co na to Sądy? Odpowiedź na wszystkie pytania znajdziecie Państwo w tym artykule.
Podatek naliczony do zwrotu.
Aktualne zasady związane z rozliczaniem podatku naliczonego omówiliśmy wyczerpującą w artykułach: tutaj i tutaj. Tym razem skupimy się na realizacji prawa podatnika do zwrotu podatku VAT.
Standardowy termin zwrotu podatku VAT przewidziany w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) wynosi 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Jednak z pewnym zastrzeżeniem.
Otóż, jak stanowi przepis art. 87 ust.2 – jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego.
Jak czytam dalej: weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku może obejmować sprawdzenie rozliczenia podatnika, rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będącymi przedmiotem rozliczenia podatnika, oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji (przepis art. 87 ust. 2 b ustawy o VAT).
Podsumowując: możliwość przedłużenia ustawowego terminu do zwrotu podatku wynika wprost z przepisów ustawy. Skąd więc tyle krytycznych głosów? W czym tkwi problem? Otóż w praktyce organów podatkowych.
Praktyka organów podatkowych dotycząca zwrotu podatku VAT
Nadużywanie przez organy podatkowe prawa do przedłużenia terminu do zwrotu podatku VAT jest w naszym kraju nagminne. Bardzo często podatnicy całymi miesiącami (niekiedy przechodzącymi w lata) oczekują na realizację prawa do zwrotu podatku VAT.
Z całą pewnością organy podatkowe niezwykle gorliwie korzystają z przesłanki ustawowej, zgodnie z którą termin zwrotu podatku może zostać przedłużony, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania. Można wręcz odnieść wrażenie, że niemal każdy wniosek o zwrot podatku budzi na tyle istotne wątpliwości organów podatkowych, że decydują się na weryfikację zasadności zwrotu podatku, tym samym wydłużając termin realizacji zwrotu nadwyżki podatku naliczonego.
Na taki podejściu organów podatkowych tracą – jak zwykle – przede wszystkim uczciwi podatnicy. Nawet najmniejsza wątpliwość organów podatkowych (niekiedy – iluzoryczna) dotycząca zasadności zwrotu podatku powoduje, że na miesiące (a niekiedy na lata) mają zamrożoną całą kwotę, o zwrot której wnioskowali. Pozbawienie podatników prawa do rozporządzania pieniędzmi, które z mocy prawa są im należne – wpływa bezpośrednio na pogorszenie płynności finansowej firm.
Na niekorzyść podatników, działa również to, że realną możliwość zaprezentowania swojego stanowiska mają oni dopiero po wydaniu przez naczelnika urzędu decyzji o odmowie zwrotu podatku VAT (możliwości takiej nie ma na etapie wydawania postanowienia przedłużającego termin zwrotu podatku).
Dla przedłużenia termin do zwrotu podatku VAT wystarczy, aby zaistniała konieczność weryfikacji jego zasadności. Organy podatkowe nie muszą na tym etapie wykazywać braku podstaw dokonania zwrotu1.
Czy jest szansa na poprawę sytuacji Podatników? Czy jest jakiś sposób na opóźniony zwrot VAT? Światełkiem w tunelu jest stosunkowo nowy wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim.
Według Sądu – Opóźniony zwrot VAT jest niedopuszczalny.
W jednym z najnowszych orzeczeń WSA stwierdza, że nie można blokować całego zwrotu, jeśli wątpliwości dotyczą tylko jego części2.
Sąd podkreślił, że przepisy wskazują jedynie ostateczne terminy, w jakich należy dokonać zwrotu całości należnej kwoty, nie nakazują natomiast, że zwrot musi nastąpić jednorazowo. Co więcej, jeżeli art. 87 ust. 2 ustawy o VAT nie sprzeciwia się przedłużeniu terminu zwrotu jedynie części różnicy podatku, to postanowienie przedłużające zwrot całości powinno zawierać wskazanie przyczyn, dla których przedłużeniem objęto całość kwoty.
„Odmienne stanowisko mogłoby prowadzić do nieuzasadnionego przedłużania terminu zwrotu całości różnicy podatku w sytuacji gdy konieczność dodatkowej weryfikacji zwrotu dotyczyłaby jedynie niewielkiej kwoty.”
Skutki orzeczenia Sądu
Najnowszy wyrok WSA znacząco ogranicza daleko idącą uznaniowość organów podatkowych w badaniu zasadności zwrotu podatku. W sytuacji gdy wątpliwość dotyczy tylko części kwoty, organy podatkowe nie mogą przedłużać terminu do zwrotu całej nadwyżki VAT.
„Gdy weryfikacji podlega część kwoty zwrotu, pozostała – niekwestionowa część powinna zostać zwrócona podatnikowi.„
Na wypracowanie jednolitej linii orzeczniczej, która efektywnie wpłynie na praktykę organów podatkowych, podatnicy będę musieli jeszcze trochę poczekać. Niemniej jednak, omawiany wyrok Sądu z całą pewnością stanowi niezwykle ważny krok na drodze do zmiany podejścia organów podatkowych i poprawy sytuacji podatników.
1 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I FSK 373/20).
2 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. I SA/Go 167/21), z dnia 10 czerwca 2021 r.
Jeżeli zastanawiacie się Państwo nad kompleksowym przeszkoleniem z zakresu podatku VAT – zapraszamy do skorzystania z oferty szkoleniowej Kancelarii ES-Doradztwo.
Podczas szkoleń kładziemy nacisk na ich praktyczny aspekt – stąd spotkania mają charakter warsztatowy. Prowadzimy je w formule on-line, stacjonarnej lub hybrydowej.
Program jest każdorazowo opracowywany pod potrzeby konkretnego klienta, a zatem macie Państwo wpływ na jego ostateczny kształt i to Wy decydujecie o tym, jakie zagadnienia zostaną omówione podczas spotkania.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani naszą ofertą szkoleniową, prosimy o wysłanie krótkiej wiadomości na maila: kontakt@es-doradztwo.pl z podaniem:
- wstępnie wybranego tematu szkolenia,
- ilości uczestników,
- oraz formuły w jakiej szkolenie ma zostać przeprowadzone (stacjonarne/on-line/hybrydowe).
Podanie tych danych pozwoli nam przygotować ofertę szkoleniową.