Przemieszczenie nietransakcyjne a obowiązek wystawienia faktury

Czy wysyłając towar z kraju do innego państwa członkowskiego UE w ramach nietransakcyjnego przemieszczenia podatnik powinien udokumentować tę okoliczność fakturą, czy raczej dowolnym dokumentem wewnętrznym?

Przemieszczenie nietransakcyjne (inaczej wewnątrzzakładowe) to taka sytuacja, w której np. polska spółka prowadząc inwestycje w innym kraju UE przemieszcza tam z Polski towary/urządzenia/maszyny. Z artykułu, który napisałam na ten temat Jak rozliczyć i udokumentować WDT nietransakcyjne ? wiedzą Państwo, że:

• takie przemieszczenie towarów należących do danego podatnika pomiędzy poszczególnymi krajami zasadniczo podlega opodatkowaniu VAT na zasadach analogicznych jak w przypadku standardowego WDT/WNT.

Obowiązek rozliczenia takiego przemieszczenia na gruncie VAT związany jest z samym tylko fizycznym ruchem towaru pomiędzy dwoma krajami unijnymi. Rezultatem takiego przemieszczenia jest konieczność rozpoznania WDT w kraju rozpoczęcia transportu i WNT – w kraju zakończenia transportu.

• WDT nietransakcyjne może zostać opodatkowane stawką 0% podatku VAT pod warunkiem jednak, że – oprócz spełnienia pozostałych przesłanek – „nabywca” będzie posiadać numer identyfikacji nadany mu przez państwo członkowskie inne niż Polska.

Przemieszczenie nietransakcyjne: faktura, czy dokument wewnętrzny?

Zastanówmy się teraz nad sposobem dokumentowania takiego nietransakcyjnego przemieszczenia towarów. Stanowiska w tym zakresie są podzielone. Jestem zwolennikiem tego, zgodnie z którym podatnik dokonując nietransakcyjne przemieszczenie towaru może je udokumentować dowolnym dokumentem wewnętrznym.

Argumenty za:

• w przemieszczeniu nietransakcyjnym nie występują strony transakcji, czyli „dostawca” i „nabywca”, bo  „dostawcą” i „nabywcą” jest ten sam podmiot. Nawet to, że posiada on różne numery NIP (inny w kraju zakończenia przemieszczenia, inny w Polsce), nie czyni z takiego przemieszczenia transakcji dwustronnej. Nie rejestracja (i numer VAT) kreuje bowiem podatnika;
• polskie przepisy nie przewidują obowiązku wystawiania przez podatników faktur dla „samych siebie”;
• takie przemieszczenie nie ma charakteru transakcji sprzedaży  (nie występuje cena towaru, wartość sprzedaży czy kwota należna).

Jeżeli dla Państwa, podobnie jak dla mnie, ma to sens, to nadszedł czas, żeby przyznać uczciwie – jesteśmy w mniejszości.

Argumenty przeciw:

• większość interpretacji wydanych w tej sprawie przez Dyrektora KIS prezentuje stanowisko odmienne, zgodnie z którym nietransakcyjne przemieszczenie towaru należy dokumentować fakturą.

Główny argument naszych oponentów: podmiot przemieszczający towar występuje w podwójnej roli. Jest nie tylko „dostawcą” (na terytorium kraju), ale również „nabywcą” (na terytorium innego państwa członkowskiego niż Polska, na które są przemieszczone własne towary).

Mnie to nie przekonuje, ale podatkowe statystyki są nieubłagane i jako przykłady interpretacji utrzymanych w tym trendzie powołać można:

• interpretację z dnia 14 listopada 2022 r. (sygn.: 0111-KDIB3-3.4012.389.2022.2.PJ),
• interpretację z dnia 8 lipca 2021 r. (sygn.: 0112-KDIL1-3.4012.153.2021.2.MR),
• interpretację z dnia 2 kwietnia 2021 r. (sygn.: 0114-KDIP1-2.4012.56.2021.1.JŻ),
• interpretację z dnia 25 stycznia 2021 r. (sygn.: 0114-KDIP1-2.4012.447.2020.2.JŻ),
• interpretację z dnia 3 stycznia 2020 r. (sygn.: 0113-KDIPT1-2.4012.582.2019.3.KT).

Są też niestety orzeczenia: wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 marca 2022 r., sygn. akt: III SA/Wa 1806/21 potwierdzony wyrokiem NSA z 2 grudnia 2022 r., sygn. akt: I FSK 1436/22:

„Organ ma rację wywodząc, że w przypadku nietransakcyjnego przemieszczenia towarów własnych (beztransakcyjne WDT) na Podatniku ciążyła powinność wystawienia faktury. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.p.t.u. w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy (…). Z kolei art. 106e u.p.t.u. reguluje zakres danych, jakie winna zawierać faktura. Jednakże nie wprowadzono w nim szczególnych regulacji odnoszących się do dokumentacji WDT oraz jakie elementy faktura powinna zawierać. Organ zasadnie wywodzi, że faktura powinna zostać wystawiona oraz powinna zawierać wszystkie elementy przewidziane w tym przepisie z zastrzeżeniem odmienności wynikających ze specyfiki beztransakcyjnych dostaw w ramach WDT.”

 I teraz tak, gdybym doradzała klientowi w tym przedmiocie, to (mimo silnego wewnętrznego oporu) wskazałabym to drugie stanowisko jako przeważające, powiedziałabym zatem: Drogi Kliencie, realizując nietransakcyjne przemieszczenie towaru dokumentuj je fakturą. I zaraz w drugim zdaniu, powiedziałabym coś niezwykle istotnego, na co zwracam Państwa uwagę. Drugie zdanie brzmiałoby bowiem: Skoro nietransakcyjne przemieszczenie towarów powinno być udokumentowane fakturą, to od 1 lipca 2024 r. powinno powinna być to faktura wystawiona w KSeF.

Nietransakcyjne przemieszczenie towarów powinno być dokumentowane w KSeF

Skoro powiedziało się A (nietransakcyjne przemieszczenie towarów powinno być dokumentowane fakturą). To trzeba powiedzieć B (jeżeli fakturą, to od 1 lipca 2024 r. nietransakcyjne przemieszczenie towarów powinno być dokumentowane w KSeF) z wszystkimi tego konsekwencjami, o których piszę w artykule: Jak w KseF dokumentować transakcje transgraniczne?